Het openaccesssysteem nodigt uit tot bedrog

De openaccessuitgeverijen rekenen een bedrag aan de auteurs om te publiceren. Het moderne academische businessmodel zet subsidies om in aantallen publicaties: hoe meer, hoe beter. Je hoeft geen hogere academische graad in de criminele economie te hebben om te bedenken dat het openaccesssysteem uitnodigt tot bedrog.

Zo stootte ik op twee artikelen van een emeritus professor andrologie die zich heeft bekeerd tot het vitamineboeren (orthomoleculaire geneeskunde). Vitamineboeren genezen veel, voorkomen meer en herstellen alles met voedingssupplementen. Beide artikelen vissen in troebel biochemisch water en maken van vergezochte hypothesen zekere conclusies. Wat indrukwekkend was, was de vaart van de reviewprocedure: het eerste artikel was na zes weken geaccepteerd, het tweede na zes dagen. Ze stonden in Internal Medicine, een tijdschrift van de Japanese Society of Internal Medicine. Het tijdschrift bestaat officieel meer dan vijftig jaar, de Society meer dan honderd. Momenteel is het een onlineopenaccesstijdschrift dat 300 niet terugbetaalbare dollar aanrekent om een artikel aan te bieden. De fee om te publiceren is 1905 euro. Het blad is in handen gevallen van Omics, een uitgever met zetel in Hyderabad, India. Omics is succesvol: het bedrijf boekte in 2016 1,2 miljoen euro zuivere winst. Omics publiceerde in 2008 een eerste tijdschrift. Acht jaar later bezit het bedrijf meer dan zevenhonderd tijdschrifttitels en meer dan drieduizend congresseries. Omics is de eerste academische uitgever die is aangeklaagd door de U.S. Federal Trade Commission voor bedrieglijke publicatiepraktijken. Volgens Omics worden ze vervolgd, niet omdat ze nep verkopen, maar omdat ze het businessmodel van de reguliere wetenschappelijke uitgevers bedreigen. Die rekenen dure abonnementskosten en verbergen wetenschappelijke artikelen achter hoge betaalmuren. Omics koopt reguliere wetenschappelijke uitgeverijen op om onder hun vlag te varen. Ik heb een mail gestuurd naar de Japanese Society om te vragen wat ze van plan zijn hieraan te doen, maar heb geen antwoord gekregen.

Wat is legitieme wetenschap, wat is nep? De academie put zich uit in vermoorde onschuld. Niet alle openaccesstijdschriften zijn frauduleus, het openaccesssysteem is wel corrupt. De beschuldiging dat de reguliere uitgevers evengoed handels zijn in bedrukt papier, snijdt hout. Het aantal titels is ontploft, zo ook de abonnementskosten. Het rot zit in het academische businessmodel, dat heeft geleid tot een mars der dwazen. Maya’s bouwden steeds hogere piramides, de academie steeds hogere papierbergen. De enen vernielden de fragiele ecologie, de anderen het vertrouwen van het publiek.