Blogs & columns
Blog

Zijn er nog zware beroepen?

5 reacties

Met een nieuw pensioenstelsel in zicht is deze vraag weer actueel. Het nieuwe stelsel belooft dat zware beroepen drie jaar eerder met pensioen mogen. Maar welke beroepen dat zijn, gaat minister Koolmees niet zeggen, zo betoogde hij in Pauw.

Als je willekeurige mensen vraagt wat een zwaar beroep is krijg je vaak dezelfde antwoorden. De stratenmaker scoort al jaren hoog. Want die zit de hele dag op zijn knieën. We zagen dan ook in Pauw een filmpje van een stratenmaker. Beroepen in de zorg gelden ook als zwaar, en dan vooral in de verpleging en verzorging. Dokter geldt in de volksmond niet als zwaar beroep, maar bouwvakker wel. Is dat terecht?

Als je bedrijfsartsen vraagt wat een beroep zwaar maakt krijg je ook vaak een rijtje te horen. Het is een rijtje van vier punten. Bovenaan staat de fysieke belasting. Vooral de langdurige statische belasting (houdingsbelasting) maakt een beroep zwaar. Denk aan huisschilders en stukadoors. Op twee staat de mentale belasting. Als je steeds moet opletten en geen moment mag wegsuffen, omdat er anders dingen misgaan. Dat geldt voor de luchtverkeersleider en de leraar.

Op drie komen dan de regelmogelijkheden. Heb je genoeg hulpmiddelen? Kun je een beetje soepel omgaan met je werktijden? Even een minipauze nemen? Wat later beginnen, wat eerder naar huis? Misschien thuiswerken? Beroepen die in dit opzicht als zwaar gelden zijn politieman en verpleegkundige. Daar valt weinig of niets te regelen.

Op vier staat de sociale steun. Is er een collega in de buurt die even een handje bijsteekt als het druk is of tegenzit? Als je als vrachtwagenchauffeur in de file zit sta je er echt alleen voor, hoe druk het ook is om je heen.

Kortom, er is wel degelijk een soort algemene notie van wat zware beroepen zijn. We weten ook wat een beroep zwaar maakt. Waarom komt er dan toch geen lijst van zware beroepen die eerder met pensioen mogen? Daar wilde Koolmees niks over zeggen.

Ik heb wel een idee. Als je een lijst maakt, of het nu een lijst van beroepen is of van beroepskenmerken, creëer je rechten voor bepaalde mensen. Mensen gaan dan die rechten claimen. En anderen moeten die claim beoordelen. Voor je het weet heb je een nieuw geldverslindend bureaucratisch keuringsapparaat opgetuigd à la UWV. Inclusief bezwaar- en beroepsmogelijkheden. Dat wil Koolmees tot elke prijs vermijden. Hij heeft aan één UWV zijn handen al vol.

Er is nog een reden. Officieel mogen zware beroepen in Nederland niet voorkomen. Alle extreme werkomstandigheden zijn weggeregeld door de arboregelgeving. Voor vrijwel alle belastende arbeidsfactoren zijn grenswaarden gedefinieerd. Dat het in de praktijk toch soms afzien is, daar kan die wetgever niks aan doen. Die heeft zijn werk gedaan.

In 2010 kwam de regering met het plan de pensioenleeftijd te verhogen. Toen had je ook al de discussie over wat zware beroepen zijn. Als bedrijfsartsen gingen we praten met de voorganger van Koolmees: minister Donner. Die had een heel eigen kijk op dit probleem. Hij zei: ‘We moeten de mogelijkheid bieden dat branches en sectoren voor bepaalde beroepen de status “zwaar” aanvragen. Het ministerie kan die status verlenen voor bijvoorbeeld drie jaar. Daarna moet bekeken worden of het werk nog steeds zo zwaar is. Zo ja, dan wordt de status verlengd en anders vervalt de kwalificatie zwaar.’ Het is er nooit van gekomen, maar ik vond het een heel slimme oplossing van Donner. Je hoeft geen mensen te keuren, maar beroepen. En technische verbeteringen gaan een rol spelen. Zo krijg je innovatie, toch?

Vergeten we bijna de belangrijkste reden waarom het lastig is om van zware beroepen te spreken. Die reden ligt bij de werkende mens zelf. Wat kan die wel en niet aan? Een mens ervaart een beroep als zwaar als zijn belastbaarheid niet opweegt tegen zijn arbeidsbelasting. De een zit fluitend op de vrachtwagen tot zijn pensioen en de ander houdt het met 45, 50 jaar voor gezien. Dit soort voorbeelden zien we in veel beroepen. Elke bedrijfsarts kan ze geven. 'Zwaar' is een subjectief begrip.

Meer van André Weel

  • André Weel

    André Weel is bedrijfsarts-niet-praktiserend en epidemioloog; werkzaam als curator bij het Trefpunt Medische Geschiedenis Nederland op Urk.'  

Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • Siep de Groot

    Huisarts, niet praktiserend, Eelderwolde( Groningen)

    Er zijn geen zware beroepen., het beroep is altijd te zwaar als de patient het zwar vindt. Het heeft geen zin om een bouwvakker thuis te laten zitten waar hij zich mogelijk verveelt. Als hij rugklachten heeft dient hij intensief begeleid te worden me...t actieve oefeningen, fietsen, hardlopen
    enz. Vele zware beroepen kunnen tot op hoge leeftijd voortgezet worden. Een toporkest dirigeren zoals bijvoorbeeld het Concertgebouworkest is bijzonder zwaar. Bernard Haitink is nu 90 jaar en staat nogmop de bok. Musici die hij dirigeert spelen op topniveau en heben een zwaar beroep door blessures,,oefenen van de partijen die zij moeten spelen. Maar de meesten spelen gewoon na hun 67e door.
    Het is het genot van de muziek die er hen tot ver na hun tachtigste doorsleept.
    Plezier in het het werk, ook voor een bouwvakker kan hem doen doorwerken tot wellicht zijn 70ste, mits hij met plezier naar zijn werk gaat. Veel bewegen is voor een oudere een must.
    Indeling in allerlei zware beroepen leidt tot niets.
    Doorwerken denk ik, zo lang mogelijk. natuurlijk zijn er uitzonderingen zoals reumatoide artritis, gegeneraliseerde artrose, ernstig long- en hartfalen. Bij vele andere aandoeningen kan rustig doorgewerkt worden.
    Op de werkvloer dient een protocol te zijn om gezond te leven: niet roken, actief bewegen,goede uitleg van de klachten bij het werk, wellicht
    iets minder zware klussen in overleg met de werkgever.

    Probeer door te werken met plezier, dan verdwijnen ook op hogere leeftijd de klachten vanzelf, of heeft de patient er minder hinder van

    Siep de Groot, ( plattelandshuisarts) niet ( meer ) praktiserend sinds 2006

  • Anthonie Taselaar

    bedrijfsarts, niet meer practiserend, Boekelo

    het Donner concept biedt een incentive voor werkgevers en werknemers, is het de moeite waard het nog eens op de operationele mogelijkheden te bekijken ?
    Koolmees heeft een heel leger aan ambtenaren om kritisch oplossingsgericht te zoeken.

  • GJ Bonte

    Neuroloog, Dalfsen

    @Melchers: Ik ken anders genoeg collega's van 60 jaar en ouder met soms meer dan 25 jaar ervaring waar ik mijn familie en vrienden veel eerder aan toe zou vertrouwen dan een jonge klare of iemand met minder dan 5 jaar ervaring. Meer dan genoeg...

  • Roel Melchers

    Voormalig bedrijfsarts, Houten


    In de persoon gelegen factoren.

    Net zoals hobby's, verliefdheden en, bijvoorbeeld, sigarenbandjes... hebben ook functie... posities... een uiterste houdbaarheidsdatum.
    Toen ik pas huisarts en bedrijfsarts (beide ben ik geweest) was, was geen e...nkele inspanning te gek of ik leverde hem wel.

    Maar naarmate de tijd vordert ga ik minder mijn best doen... vaklitteratuur verslonst... congressen, die zo graag bezocht, worden van uitdagende uitjes tot kwellende verplichtingen en de collegeale toetsing wordt een routineuze aangelegenheid enkel en alleen om te voldoen aan de herregistratieplicht.

    Het blijkt dat werk gemiddeld een jaar of 15 leuk blijft. Dan komt de klad er in en loopt de kwaliteit van het werk terug.

    Als ik naar een specialist moet ga ik zeker niet naar die arts met 20 jaar ervaring. Grote kans dat zijn strijd tegen burnout hem meer bezighoudt dan het bijhouden van zijn vak.
    Nee... als ik naar een specialist moet, vraag ik eerst welke maat er het laatste bijgekomen is en wat zijn leeftijd is. De specialist die er 3 jaar geleden bij kwam en onder de 40 is, maakt een goede kans op mijn klandizie.

    Dit idee, dat werk maar een bepaalde tijd leuk is, is nu zo'n 15 algemeen bekend. Daar consequenties aan verbinden is iets van de werkNEMER. NIET van de werkGEVER of van de sociale fondsen.

  • Dolf Algra

    commentator, opiniemaker zorg en sociale zekerheid - oud bedrijfsarts, Rotterdam

    Heldere overdenking. Ter aanvulling: interessant in dit verband is het onderzoek van Bastian Ravestijn van paar jaar geleden.

    Die kwam tot de - nogal schrikbarende conclusie - dat er ergens een grens ligt - met name bij fysieke beroepen - dat lan...ger doorwerken - minder lang in goede gezondheid leven betekent. Alles we je langer doorwerkt betaal dubbel terug - minder gezond en minder lang.

    Betekenis voor de praktijk: je moet maatwerk leveren bij duurzame inzetbaarheid, want niemand is gemiddeld.

    Langer doorwerken, kan iedereen dat ?

    https://www.nrc.nl/nieuws/2017/01/03/langer-werken-kan-iedereen-dat-6008279-a1539595

    Langer doorwerken ? Dat is/wordt nog een hele klus !
    https://blikopwerk.wordpress.com/2017/01/06/langer-doorwerken-wordt-nog-een-hele-klus/

    Niet alleen het kraakbeen slijt
    https://www.medischcontact.nl/opinie/blogs-columns/blog/niet-alleen-het-kraakbeen-slijt.htm

    lijst met zware beroepen
    http://www.bastianravesteijn.com/beroepen-van-fysiek-zwaar-naar-licht

 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.