Blogs & columns
Marcel Canoy
Marcel Canoy
2 minuten leestijd
Blog

Waar we mee moeten stoppen in de zorg

8 reacties

Of het nu om anderhalvelijnszorg gaat, om zbc’s of om technologie, in de zorg komen er altijd alleen maar dingen bij. We moeten het daarom hebben over waar we mee gaan stoppen. Niet alleen passende zorg, maar ook ongepaste zorg. Hierbij een top 5.

1. Iets zorg noemen wat geen zorg is (of moet zijn)

Er zijn allerlei dingen die bij het leven horen. Ouder worden met ongemakken, af en toe een dipje of pijn aan de onderrug. Het is een beetje een trend dat we bij elk probleem verwachten dat de overheid het oplost. Een overheid die daar simpelweg niet toe in staat is en ook niet altijd de aangewezen partij voor is. Met zorg idem dito. De meeste problemen kunnen we echt zelf oplossen met wat hulp van de buurt, familie of vrienden. Dat was gisteren al zo, maar wordt morgen door de krapte op de arbeidsmarkt vanzelf realiteit. Wen er maar vast aan.

2. Mensen recht op iets geven op basis van een algemene indicatie

Ik ken het verhaal van een echtpaar waar de vrouw haar hele leven met plezier voor haar man kookte. Totdat hij slechter werd en een indicatie kreeg met als gevolg een Volledig pakket thuis (Vpt). En ja hoor, hij kreeg recht op een maaltijd, waarna zijn vrouw acuut stopte met koken. Wat is dit voor malligheid? Laten we gewoon vragen: wat kunt u nog zelf? Waar heeft u behoefte aan? En hoe kunnen we daarbij helpen? Maatwerk in plaats van indicatiefetisjisme.

3. Duplicerende technologie inkopen die onnodig duur is en de helft van de tijd onbenut wordt

Bij technologie kan ik de associatie met een wedstrijdje ver plassen moeilijk onderdrukken. Waarom hebben zoveel ziekenhuizen een Da Vinci-robot? Een beperkt nuttig peperduur ding dat de helft van de tijd werkeloos staat te verpieteren. En dat is niet het enige voorbeeld. Van al die protonenbunkers word ik ook niet vrolijk. Een beetje coördinatie zou wonderen doen. En de mededingingswet staat meer samenwerkingen toe dan ze in de zorg denken.

4. Betaalde versus onbetaalde krachten

Komen mensen een verpleeghuis binnen dan degraderen ze plotseling van een mens met beperkingen tot een wilsonbekwame plant die af en toe water moet krijgen. Nou ja, soort van dan. Veel dingen waar mensen met dementie behoefte aan hebben, zijn geen zorg maar worden wel betaald en uitgevoerd vanuit de zorg. Laten we daarmee stoppen en die dingen laten uitvoeren door onbetaalde krachten die daar ook weer zingeving aan ontlenen.

5. Doorgaan tot het gaatje op het einde van het leven

    Peperdure oncolytica om in de palliatieve fase een paar maanden toe te voegen aan een leven met slechte kwaliteit, daar moeten we heel snel mee stoppen. Dit is geen fantasie maar dagelijkse realiteit, zoals hoogleraar klinische oncologie Gabe Sonke in het NRC zegt. Dat geld kunnen we beter besteden aan effectievere medicijnen waar mensen beter van worden, het reduceren van wachtlijsten of schaarste op de arbeidsmarkt. Hetzelfde geldt voor behandelingen met beperkte effectiviteit.

    Met dingen stoppen die beperkt nuttig zijn, is niet alleen maar een geldkwestie. Door te stoppen met onnuttige dingen en de burger te versterken ontlast je de zorg die dan beschikbaar blijft voor hoog complexe en urgente zaken. Burgers worden partners in het verhogen van de kwaliteit van leven in plaats van objecten die in de weg lopen van het product zorg. Ik kan niet wachten.

    Lees ook
    • Marcel Canoy

      Marcel Canoy is hoogleraar gezondheidseconomie en dementie aan de VU in Amsterdam, adviseur van de Autoriteit Consument en Markt, lid van de Adviescommissie Pakket van het Zorginstituut.  

    Op dit artikel reageren inloggen
    Reacties
    • G.K. Mitrasing

      Huisarts, Vogelvrij, Saint Lucia

      We gaan weer een belletje trek en hard weghollen blog produceren. Om te “prikkelen?
      “Het is een beetje een trend dat we bij elk probleem verwachten dat de overheid het oplost.” Waar komt deze stelling vandaan? Waar haalt u het suggererende idee vanda...an dat mensen weinig of misschien wel niets doen om hun problemen op te lossen? En denkt U dat iedereen zijn problemen kan oplossen?
      “Mensen recht op iets geven op basis van een algemene indicatie”: tav uw N=1 voorbeeld: ooit zo’n warme maaltijd gegeten? Meestal niet te vreten! Komt diepgevroren uit Duitsland, de vruchten van marktwerking. Dat de man dat aangeleverde eten accepteert zegt me toch iets meer over de relatie/situatie van dat echtpaar ende omgeving.
      “Duplicerende technologie inkopen die onnodig duur is en de helft van de tijd onbenut wordt”: U vermijdt zorgvuldig op dit onderwerp in te gaan. Komt daar een aparte zorgvuldige blog over?
      “Betaalde versus onbetaalde krachten”. Uiteindelijk hebben mensen zorg nodig of je moet wel een hele nauwe definitie van zorg hebben? Het is onnozel om te denken dat “onbetaalde krachten” dit gaan doen ivm hun gebrek aan “zingeving”. Welk mensbeeld houdt u er op na?
      “Doorgaan tot het gaatje op het einde van het leven”. U zit zelf in een adviescommissie zorgpakket bij het Zorginstituut Nederland. Tijd voor een transparante blog hierover? Ik heb overigens een patiënt gehad die voor een behandeling koos alleen maar omdat deze de kleinkind van zijn zwangere dochter nog graag wilde zien. Fijn dat het nog kon. De prijs? Zinvol? Technocratisch gezien wrs niet. Menselijkerwijs: ja.
      De zorgverzekeraars leveren meer dan een half miljard aan zorggelden met speculeren op de beurs. Wat is hun nut? Wat kun je met dat geld doen? Mooi onderwerp voor een volgend blogje?

      [Reactie gewijzigd door Mitrasing op 29-04-2023 14:08]

    • E.M. Kostelijk

      huisarts

      Helaas is het nog zo dat wanneer het werk dat nu onder de zorg valt en zoals u wilt weer onder onbetaald werk gaat vallen,dit vaak door vrouwen gedaan gaat worden.Zij doen sowieso al vaak onbetaald werk (vrijwilligerswerk). Het zou fijn als dit werk... ook meer gewaardeerd werd ( financieel).

      • M.J. Fortuijn

        Psychiater , Haarlem

        Inderdaad! Het is natuurlijk niet het kernpunt van deze column, maar het gemak waarmee deze met plezier jarenlang kokende echtgenote wordt opgevoerd, is echt tenenkrommend. Weet u echt zeker dat ze er zoveel plezier aan beleefde, als ze het met zovee...l gemak over boord gooide voor waarschijnlijk opwarmmaaltijden? En zou een vergoeding wel terecht zijn als de vrouw hulp nodig had en de man niet meer dan een ei zou kunnen bakken? Of sturen we zo'n man dan op een kookcursus?

        [Reactie gewijzigd door Fortuijn, Jedidja op 22-04-2023 15:01]

    • M.J. Fortuijn

      Psychiater , Haarlem

      Bevoorrechte mensen, hoor, die altijd familie en vrienden hebben klaarstaan voor hun dipjes. En natuurlijk die vrouwen hebben die levenslang met plezier voor ze koken...

    • neuroloog, Aruba

      Maar... u bent toch hoogleraar gezondheidseconomie en dementie aan de VU in Amsterdam, adviseur van de Autoriteit Consument en Markt, lid van de Adviescommissie Pakket van het Zorginstituut? Dan moeten we u hebben. Als u dat nu eens regelt...
      Emile... Keuter

    • M.Th.P. Odenthal

      Oogarts, Oegstgeest

      man en paard: wat ik hierin lees:
      1. - eerder 'kiezen' voor euthanasie: wen er maar aan! Ben je meteen geen object meer wat in de weg loopt van het product zorg.
      2. - tweedeling in de zorg: professionals voor wie het kan betalen, vrijwilligers (of... meer waarschijnlijk: geen zorg) voor wie dat niet kan. Dus: zie 1 als beste 'keus' voor de meeste mensen.
      Misschien is bovenstaande gang van zaken in de toekomst door de demografische ontwikkelingen onvermijdelijk, maar om nu het enthousiast te propageren in een column gaat me wat ver.

    • Oud radioloog , Groningen

      Ik neem aan dat meneer Canoy vanaf morgen enkele dagdelen vrijwilliger wordt in een verpleeghuis

    • Huisarts, Streefkerk

     

    Cookies op Medisch Contact

    Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.