Pillen, niet praten
3 reactiesZonder telefoon of tijdschrift zit hij in de wachtkamer. Keurig op tijd. Verwachtingsvolle, gespannen blik. Hij hoeft geen koffie, maar pakt een notitieboek uit zijn tas en kijkt me aan. Hij doet me denken aan een atleet die wacht op het startschot.
Hij opent het gesprek: ‘De verwijsbrief van de huisarts was nogal summier. Ik heb even een overzicht voor u gemaakt.’ Er volgt een verslag van zijn ziektegeschiedenis, compleet met jaartallen, namen van psychiaters en doseringen van pillen. Ik hoef niets te vragen.
Eén van mijn leermeesters had de stelregel: begin je consulten altijd op exact dezelfde manier. De wijze waarop een gesprek zich ontwikkelt, leert je heel veel over de patiënt. Deze man leeft op controle. Hij heeft precies bedacht wat ik nodig heb om hem advies te geven over de medicatie. Daarmee zet hij me buitenspel.
Maar dat laat ik natuurlijk niet gebeuren. Ik sluip voorzichtig naar mijn startblok. Hoe kan het dat hij zulke goede therapeuten heeft gehad en de juiste medicatie, maar dat de depressies steeds terugkomen? Hoe verklaart hij dat? Hij weet het niet. Ik krijg hulp van zijn vriendin. Het valt haar op dat hij niet met haar door zijn geboortedorp wil wandelen. Te veel pijnlijke herinneringen kleven aan het schoolplein, de kerk en de smalle straatjes bij de brink. Zij is ook gepest vroeger. Maar zij is niet bang om de naarlingen van vroeger tegen te komen. Misschien zou praten toch goed zijn voor hem, dokter? Ik verleng haar voorzet en opper EMDR, een traumabehandeling. Hij kopt hem niet in, al belooft hij erover na te denken.
Mijn patiënten geef ik de mogelijkheid om het gespreksverslag aan te passen. Wat ze daarmee doen, is ook weer betekenisvol. Deze keer ontvang ik na vier dagen een volledig herschreven tekst met wijzigingen in oranje (liefst aanpassen) en rood (onjuist, aanpassen). Hij ziet af van EMDR of andere gesprekken. ‘Ik kwam voor medicatie-advies. Dank voor uw moeite.’
Ik klik op ‘Alle wijzingen accepteren’. Ik hou van het spel inclusief de strijd, maar als de ander niet instapt, houdt het op.
Menno Oosterhoff
Psychiater, Thesinge
Je argument van nadenken over inzet van beperkte middelen spreekt me aan. Gebeurt te weinig.
Cassandra Zuketto
psychiater
Beste Menno, dank voor je zorgvuldig verwoorde reactie! Wat ik niet in de column heb vermeld, was dat deze man al drie langdurige psychotherapieën achter de rug had en door vier psychiaters was gezien in de voorliggende jaren. Ik heb de huisarts een ...stappenplan voor medicamenteuze opties gestuurd en daarmee aan mijn goed hulpverlenerschap invulling gegeven.
Ik ben van mening dat we met de wachtlijsten in onze sector goed moeten nadenken over de manier waarop we onze tijd en middelen inzetten. En dat kan betekenen dat we ergens niet aan beginnen, bijvoorbeeld als de kans op succes gering is. Dat geldt overigens ook buiten de GGZ.
Menno Oosterhoff
Psychiater, Thesinge
Mooi verhaal. Ik blijf zitten met de vraag in hoeverre je patiënt recht gedaan hebt. Let wel> Het is echt een vraag , geen oordeel. Want ik weet ook dat je iemand soms tekort doet als je niet probeert de onderliggende problematiek bespreekbaar te mak...en. Maar het was duidelijk dat deze man daar niet van was gediend. Ingaan op vragen die niet gesteld worden is meestal geen succes.
Was het mogelijk geweest wel in te gaan op zijn vraag naar medicatie en alleen te noemen dat er mogelijk meer onder zat? Medicatie kan ook werken zonder dat je dat bespreekt. Of was die onderliggende problematiek zo evident het eigenlijke probleem dat je er niet omheen kon dat aan te kaarten .Ik heb ook wel eens tegen een patiënt gezegd dat als sommige dingen totaal onbespreekbaar waren ik niet echt iets te bieden had.