Waar zit de kwispelknop?
1 reactieIn het postzegelbos tussen stad en snelweg lopen de honden los terwijl V en ik schrijfideeën uitwisselen.
Hond 1 is een loner. Hij doet alles voor eten. Snuffelend volgt hij geursporen in de natte gekleurde bladeren. Boomstronken en nauwelijks zichtbare oneffenheden moeten gemarkeerd. Ook als zijn blaas leeg is, gaat de achterpoot omhoog in een krachtige yogapose. Aan de subtiele bewegingen van zijn oren kan ik zien dat hij ons van een afstand in de gaten houdt.
Hond 2 wil interactie, liefst met de baas. Maar als ik er even klaar mee ben, zoekt ze het bij andere honden, of wat ook maar voorhanden is: kastanjes, mondkapjes, sokken. Gooi een tak of een balletje en ze is niet meer van je weg te slaan. Ik aanschouw hoe ze V verleidt om keer op keer de tak een eind weg te gooien. Ze vliegt weg en plukt de tak uit de lucht. Dan huppelt ze terug en legt hem zo’n drie meter voor de voeten van V weer neer. Achterwerk de lucht in, iets door de voorpoten gezakt en een intense focus op de stok. Haar manier om te zeggen: ‘Daar ligt ie. Kom op, nog een keer!’
In protocollen voor behandeling van psychiatrische ziekten, gaat het nooit over het karakter van je patiënt. Diagnosecriteria zijn net als hondenraskenmerken vaststaande feiten. Een autist heeft moeite met contact maken. Een labrador eet alles wat los en vast zit. Maar behandelen is te vergelijken met het opvoeden van honden: het individuele karakter is minstens zo belangrijk. Is je patiënt gesloten en verlegen of een dramaqueen? Gaat hij overal in mee of zoekt hij juist de strijd op? Kent iemand zichzelf of heeft die geen idee? Om een behandeling goed aan te laten sluiten bij een patiënt moet je je daar een beeld van vormen. Waar gaat iemand van kwispelen? Die knop moet je vinden en benutten.
‘Aller-, allerlaatste keer!’ roept V naar hond 2. Nog geen drie minuten later zie ik haar de stok weer gooien. Straks eens vragen hoe goed zij is met grenzen.
lees meer van Cassandra Zuketto
Yolande de Kok
Psychiater, Den Haag
Helemaal mee eens met het belang van karaktereigenschappen bij behandeling. Een ernstige AsI aandoening is makkelijker te behandelen dan een lichte aandoening bij iemand met eigenschappen als starheid, koppigheid die openstaan voor verandering en beh...andeling in de weg staan.
En ja, van honden kun je heel veel leren! Ik heb door mijn honden en door het kijken naar andere honden ook geleerd erg op motoriek te letten: wie is bedreigend, wie niet ( in mijn vak in de gevangenis essentiëler dan in jouw praktijk)
En ten slotte: baas en hond vormen natuurlijk een systeem. Een gevaarlijke hond in handen van een dominante baas is minder gevaarlijk dan diezelfde hond in handen van een baas die hem als kind behandelt en geleerd heeft alleen maar positief te zijn. Ook te mijden: systemen van bijeenscholende bazen die hun honden laten rennen en intussen staan te roddelen.
En ja, de keus van de hond zegt iets over de baas, maar de hond heeft ook weer invloed op de baas.
Tijd dat systeembenadering zijn ingang vindt in de te veel door gedragstherapie gedomineerde kynologie.