Niet meer schrijven (over levenseindewappies)

Stond ik laatst samen met een agent lekker te mopperen over te veel managers in onze organisaties (‘Je heb gelijk, dok, het is een ziekte!’), dacht ik ineens: ik val wel in herhaling, zeg. Er moet een effectievere copingstijl zijn om je werk een positieve wending te geven. Maar hoe dan? Terug naar de inhoud, dacht ik. Geen gekwek en geklaag meer over andermans fouten en beleid, ik ga weer meer focussen op mijn diensten en spreekuren. De wetenschap misschien. Back to the roots.

Dus de blogs over levenseindewappies laat ik voortaan aan anderen over. Laatst kwam ik weer bij een overledene die met behulp van de Coöperatie Laatste Wil een eind aan zijn leven had gemaakt. Ik heb me aan die rare, onempathische levenseindeclubs met regelmaat heerlijk kunnen ergeren en daar vervolgens een blog over geschreven. Maar ik werd er wakker van ’s nachts. Dan is het tijd dat iemand anders dat stokje overneemt. Gelukkig is het inmiddels in bredere kring wel duidelijk geworden wat een risico’s ze nemen. Steeds meer mensen zien dat daar ongelukken van komen. Dan wordt de noodzaak om er een MC-blog over te schrijven vanzelf ook minder.

Ik las er een paar terug laatst, tijdens een rustige dienst. De rode draad is, denk ik, overwegend de geneeskunde in relatie tot de buitenwereld. Dokters spreken door hun werk in wezen een volstrekt andere taal dan al die managers, juristen, gemeentebestuurders et cetera. En mijn indruk is dat het inhoudelijke medische verhaal steeds meer ondergesneeuwd raakt. Ons verhaal is kwetsbaar. Onze professionele argumenten worden overspoeld door die uit andere hoeken. Of je nou in een ziekenhuis werkt, in een GGD of in een verpleeghuis. Een gevolg is dat de zorg tegenwoordig een managementspeeltuin is geworden. De wereld van heidagen, spreadsheets, ellenlange vergaderingen. Het initiatief ligt niet meer bij de dokters. Hoe komt dat? Zijn we als zorgverleners te ongeorganiseerd? Vertellen we ons verhaal niet eensgezind genoeg? Te veel gericht op de inhoud?

Goed, laten we wel wezen, dokters zíjn ook moeilijk te organiseren. Managing doctors is a bit like herding cats, zei een zorgbestuurder al begin jaren negentig in The BMJ. Dat geldt in elk geval voor mijn eigen beroepsgroep, de forensisch artsen. De enige uitzondering daarop die ik kan bedenken, zijn de huisartsen. Een zeldzaam goed georganiseerde groep dokters.

Natuurlijk, er zijn volop artsen die blogs, columns en podcasts maken en zo hun steentje bijdragen. Maar wat is het effect van onze woorden? De meeste problemen bestaan al lang en er iets aan doen, is kennelijk buitengewoon lastig. In mijn vak zijn we bijvoorbeeld al bijna tien jaar bezig met een aanbesteding voor de medische arrestantenzorg. Zeker drie blogs over geschreven. Wat een tijd en geld dat kost. En waarom? Wie is erbij gebaat? Niemand die het weet.

Ik zal het ook wel missen. Het heeft iets om je ergens vanuit ergernis of verbazing in te verdiepen en dat dan in een column te verwoorden. In mijn jonge jaren heb ik in de journalistiek gewerkt en om dan later voor MC columns te mogen schrijven is absoluut een groot voorrecht.

Het is nu aan anderen. De jonge generatie ziet zichzelf als mondig, begrijp ik, dus aan de slag. Ik word altijd blij van al die scherpe en mondige dokters, die op het goede moment hun mond open doen. En onder artsen zitten veel goede schrijvers, zie ik elke week weer in MC. Hou dat vol, zou ik zeggen, kom op voor je vak, steunt elkander. Je weet nooit of de juiste persoon het leest en er iets mee doet. Zelf betreur ik het, in dat verband, dat het door mij voorgestelde Meldpunt Verwarde Politici (MVP) nooit van de grond is gekomen. Stel je voor wat dat op het gebied van preventie had betekend in de gehele zorg. Een gemiste kans.