Dé euthanasie bij dementerenden bestaat niet

Wat ik vind van euthanasie bij dementerenden. Ik word gebeld door een journaliste van een van de landelijke nieuwsprogramma’s. Aanleiding was de op handen zijnde gerechtelijke vervolging van een collega-specialist ouderengeneeskunde vanwege mogelijke onzorgvuldigheid rond een euthanasie bij een demente vrouw. Op dat moment loop ik op het centraal station in Amsterdam, op weg naar een nascholing die ik te geven had. Honderden mensen om me heen, lawaai, en dan zo’n vraag.

Even voel ik de verleiding om erop in te gaan. Egostrelend als het landelijk nieuws belangstelling heeft. Maar ik realiseer me dat het moment er totaal niet naar is. De journaliste vindt het geen probleem, dat moment. Later kan niet, dus we nemen afscheid. Achteraf ben ik bijzonder tevreden dat ik nee heb gezegd. En het voorval zette me aan het denken. Twee zaken houden me bezig.

In de eerste plaats vind ik het eigenlijk heel raar dat het voor de journaliste geen probleem was dat ik omstuwd door een mensenmenigte op het centraal station in Amsterdam mijn mening met haar zou delen. Wat mij betreft verdient een gesprek – ook al gaat het om een telefonisch interview – over een dergelijk onderwerp een andere context, die de ernst en nodige diepgang ervan ondersteunt. Het gaat hier wel over leven en dood.

Het tweede dat me bezighoudt is de formulering van de vraag waar de journaliste mijn mening over wilde horen. Zij zei niet ‘ik wil het met u hebben over deze casus’ (in de NRC de koffie-euthanasie genoemd, omdat de betrokken arts in de aanloop van de euthanasie een slaapmiddel door de koffie van de demente patiënte had gemengd). Ze zei dat ze het wilde hebben over euthanasie bij dementerenden naar aanleiding van deze casus. Een subtiel maar wat mij betreft heel betekenisvol verschil. De discussie verplaatst zich hierdoor ongemerkt in de richting van euthanasie bij een bepaalde groep mensen (in dit geval dementerenden) en niet langer om een individueel geval van euthanasie met alle nuances die daarbij horen.

Dat de journaliste dit op die manier vroeg vind ik buitengewoon verontrustend. We moeten echt niet in dit soort algemene termen over euthanasie gaan denken en praten. Laat het omwille van de menselijke waardigheid alsjeblieft blijven gaan over individuele gevallen in het licht van een voor elk sterven unieke constellatie.