De eerste keer

Niemand vergeet de eerste keer. De eerste kus, het eerste hartzeer en het eerste woordje van je kind. Als behandelaar vergeet je ook nooit je eerste suïcide.

Ik was net een dag psychiater. In mijn allereerste werkweek als supervisor zag ik Chris. Chris was door zijn huisarts verwezen, omdat hij hem eerder die ochtend in tranen had gezien. Kortdurende psychotherapie is wat we hem voorstelden. Na enige aarzeling ging hij akkoord.

Twee dagen later belde ik hem op. Chris en ik spraken over onze gedeelde passie: schrijven. Hij wilde het weer gaan oppakken, zei hij. Hij schreef vroeger graag rapteksten en maakte muziek.

Een dag voor zijn volgende afspraak kwam het nieuws van de GGD. Chris had zich aan elektriciteitsbedrading opgehangen. Ik denk dat ik wel drie keer aan de arts-assistente heb gevraagd of ze zeker wist dat hij dood was. Ze drukte mij op het hart dat ze het zelf ook driemaal aan de GGD-arts had gevraagd en hij dit iedere keer weer had bevestigd.

Hierop begon ik onmiddellijk de stappen van het suïcideprotocol te volgen. De moeder van Chris bellen was daarbij het moeilijkste wat ik in mijn carrière als arts heb moeten doen.

De telefoon ging drie keer over. Bij elke toon voelde ik mijn wangen rood kleuren. Mijn hart bonsde in mijn keel.

‘Ik, eh, ik ben de psychiater, was de psychiater, nee ben de psychiater van uw zoon’, stotterde ik. Het bleef stil aan de andere kant.

‘Uit Amsterdam’, voegde ik eraan toe. Alsof zij dat niet al wist. Ik deelde mijn medeleven. Zij bedankte me en zei toen dat dit toch voorkomen had kunnen worden. Die laatste woorden prikten als een speer recht door mijn hart.

U heeft gelijk, ik ben een waardeloze dokter, dacht ik. Ik had nooit psychiater moeten worden, dat blijkt wel weer, als ik na een week al iemand tot zelfmoord heb gedreven. Weet u dat hij even oud was als ik? Ik heb er nu een aantal nachten niet van kunnen slapen. Laatst pakte ik pen en papier om te schrijven en dacht toen aan uw zoon. Aan hoe hij het niet meer kan en hoe graag hij dat deed. Misschien wel meer dan ik.

Geen van mijn gedachtes heb ik met de moeder van Chris gedeeld. Toen zij tijdens onze ontmoeting zei dat hij voor ons vast één van de vele patiënten is, maar voor haar haar enige zoon, die ze nu iedere dag moet missen, zweeg ik ook.  Ze zal nooit weten dat ik Chris ook nooit zal vergeten. Omdat hij ‘mijn eerste suïcide’ is. Ik hoop dat hij ook mijn laatste zal zijn.