Daklozen raken minister - Marcel Slockers

Hij hijgde als een paard. Een bijna dood paard. En hij zag grauw, de trotse zzp’er die uit de verzekering was gegooid omdat hij geen adres meer had. Met 28 procent hartcapaciteit toch doorwerken; hij had het echt geprobeerd na zijn hartaanval vier jaar terug. Maar hij kon als vertegenwoordiger geen omzet meer draaien. Te trots voor een uitkering had hij toen de huur maar opgezegd. Hij had het toch altijd gered? Hij sliep op de bank bij vrienden. Als hij geld had, kocht hij wat plastabletten. Zijn interne defibrillator (ICD) werd al jaren niet meer gecontroleerd. Vorige week vertelde hij zijn verhaal op het straatdokterspreekuur in Havenzicht. Niet alleen aan mij en straatverpleegkundige Andrea, maar ook aan minister Edith Schippers.

Havenzicht is een opvang voor daklozen in Rotterdam van het Centrum voor Dienstverlening (CVD), met een straatdokterspreekuur en een verpleegafdeling. In dit rioolputje van de zorg sprak minister Schippers vijf daklozen. Hier worden mensen naartoe gestuurd als ze zonder place to go uit detentie komen of weglopen uit een instelling voor psychiatrie. Berooid, in de war, verslaafd. Maar soms ook trots en eigengereid, zoals deze zzp’er die zonder adres onverzekerd was geraakt.

Zzp’ers zonder arbeidsongeschiktheidsverzekering kom ik als huisarts heel vaak tegen. Maar waarom worden mensen zonder adres uit hun ziektekostenverzekering gegooid?

De helft van de nieuwe patiënten op ons straatdokterspreekuur is onverzekerd. Tot onze stomme verbazing komt dat omdat verzekeraars en gemeenten sinds vorig jaar samenwerken in opdracht van VWS om het aantal wanbetalers te verlagen. Dat bleek na uitstekend onderzoek van de redactie van het actualiteitenprogramma Nieuwsuur, dat in het item ‘Daklozen vaker verstoken van medische zorg’ op 20 juni jl. haarscherp liet zien hoe straatdokters en daklozen zonder zorgverzekering van het kastje naar de muur worden gestuurd. Van het kastje ‘Inspectie’ naar de muren ‘VWS, ministerie van Binnenlandse Zaken, GGD, gemeenten, VNG en Zorgverzekeraars Nederland’. Die laatsten hebben genoeg stromannen in politiek Den Haag.

Niet alleen de redactie van Nieuwsuur hielp ons verder. Ook medisch studenten van de Erasmus Universiteit steunden ons door na afloop van onze gastcolleges over en door onverzekerden mijn blogs over deze problematiek massaal te delen op social media. Burgermeester Ahmed Aboutaleb en wethouder Hugo de Jonge steunden ons door indringend met minister Edith Schippers over hun zorgen te spreken. Vorige week konden we de minister zelf laten zien waar het om gaat.

Het is fantastisch dat zij het aandurfde om naar Havenzicht te komen. Want hoe comfortabel ben je als minister als je weet dat een vorige minister van Volksgezondheid door een verwarde persoon uit Rotterdam is omgebracht?

In het hol van de leeuw had de minister indringende gesprekken met onverzekerden. Uit hun mond vernam ze dat medicatie, geestelijke gezondheidszorg en specialistische ziekenhuiszorg er niet inzitten als je onverzekerd bent. De hijgende, benauwde zzp’er kreeg wel acute zorg, maar hij werd vervolgens niet op een ic gelegd en aanvankelijk ook weggestuurd bij een poli-afspraak. Een kind met onverzekerde ouder had geen recht op zorg. Een vrouw raakte onverzekerd nadat ze een gewelddadige relatie ontvluchtte, een man doordat hij puur in de war was door zijn somatisch ziekte. De verhalen maakten zichtbaar indruk op minister Schippers.

Na afloop zei de minister zich persoonlijk te willen inzetten voor een praktische oplossing. Ik begrijp dat ze aan de volgende plannen denkt. Voor mensen uit detentie wil zij samen met Justitie gaan zorgen voor verzekeringsrecht bij ontslag. Voor mensen die onverzekerd zijn moet zorg in de toekomst direct te regelen zijn. Voor verwarde mensen kan mogelijk een IZS (inzorgstelling) worden ingesteld, ook als ze zorg mijden, vergelijkbaar met de IBS (inbewaringstelling).

Deze minister gaat zeker niet bevriezen. Het is gehoord en gezien: verpleegkundigen, dokter en daklozen hebben haar geraakt.

Marcel Slockers