Alle kanten op

‘Ik heb narcisme en borderlijn.’ De man tegenover me kijkt me doordringend aan. De rest van dit alle-kanten-op-consult is hier een levendige illustratie van. Als ik meelevend knik en zeg dat me dat een lastige combinatie lijkt, vraagt hij hoe ik dat zou kunnen weten.

Vervolgens eist hij een verwijzing voor de al jaren bestaande rugklachten, maar als ik vraag waarheen hij verwezen wil worden, stelt hij dat ik dat als gevangenishuisarts toch moet weten. En als ik hem erop wijs dat hij zoals alle gedetineerden onder bewaking naar het ziekenhuis zou moeten, wordt hij boos. Vertrouw ik hem dan niet? ‘Aan u heb ik ook niets, u bent een waardeloze dokter.’ Daar kan ik het mee doen.

Ik moest afgelopen week aan het einde van de verkiezingsdag aan dit consult denken, luisterend naar de overwinningsspeech van Thierry Baudet. Ik zie de zuil op de rots verrijzen, onze redding in de apocalyptische strijd tegen het kwaad waar we naar ik begrijp in verwikkeld zijn. ’s Ochtends had ik op de radio nog gehoord dat Nederland gestegen is naar plaats 5 op de VN-lijst van gelukkigste landen. Gemeten naar zaken als gezondheid, onderwijs en verdeling van welvaart. Wie of wat moet ik geloven? We leven in en buiten de spreekkamer in een alle-kanten-op-tijd.

Historicus Yuval Harari (schrijver van bestsellers Sapiens en Homo Deus) komt als remedie met zoals hij zegt het oudste advies dat er bestaat: ken uzelve. Opdat we ons bewustzijn beter begrijpen. Anders worden we maar al te makkelijk manipuleerbaar. Harari heeft er nog een tweede advies bij: ga mediteren. Dat doet hij zelf ook: maar liefst twee uur per dag en hij gaat bovendien twee maanden per jaar op stilteretraite.

Uit ervaring weet ik dat zijn advies voor mij werkt. Je kunt als je mediteert (en dat kan ook tien minuten per dag) ontdekken hoe je in elkaar zit. Door je gedachten, emoties, impulsen en lichamelijke reacties te observeren leer je hun onderlinge verbanden kennen en ontstaat er ruimte in je bewustzijn. Die heb je nodig om koers te houden in deze alle-kanten-op-tijd waarin we leven.

Maar er zijn vast nog andere wegen die naar Rome leiden, mediteren is niet ieders ding. Hoe houdt u koers?    

De gegevens van de patiënt zijn aangepast omwille van herleidbaarheid.