Wet moet digitale gegevensuitwisseling bevorderen

Minister Bruins van Medische Zorg heeft het al vaker gezegd: digitaal moet het nieuwe normaal worden voor gegevensuitwisseling in de zorg. Volgend jaar komt hij met een wetsvoorstel dat het proces moet versnellen.

In een brief aan de Kamer zet hij de zaken nog eens op een rij. De wet moet het onder meer mogelijk maken om gegevensuitwisselingen aan te wijzen die verplicht elektronisch moeten verlopen. Twee daarvan liggen nu al voor de hand omdat ze reeds proefdraaien: digitaal receptenverkeer en de verpleegkundige overdracht.

Een andere is mogelijk landelijke beelduitwisseling, waarvoor momenteel patiënten, radiologen, regionale organisaties en Zorgverzekeraars Nederland oplossingen bedenken. ‘U kent’, schrijft Bruins, ‘de voorbeelden van dvd's die op de buik van een patiënt in de ambulance mee moeten worden genomen van ziekenhuis naar ziekenhuis of van de taxi die tussen ziekenhuizen rijdt om gegevensdragers met beelden na te brengen.’

Wel zal de minister elektronische gegevensuitwisseling pas als verplicht aanwijzen als alle benodigde informatie ook elektronisch kán worden uitgewisseld. Als bijvoorbeeld naast beeldmateriaal aanvullende informatie nodig is, moet ook die elektronisch beschikbaar zijn.

Met de wet wil Bruins ook eenheid van taal en techniek bevorderen en daarom bepaalde ‘bouwstenen’ verplicht stellen. Een voorbeeld: als in een elektronische gegevensuitwisseling de mogelijkheid om zichzelf te kunnen voeden en de daarvoor gebruikte hulpmiddelen zijn vermeld zou de standaardmededeling ‘Vermogen tot eten’ gebruikt kunnen worden.

Verder moet de wet certificering van ICT-producten, informatieveiligheid en privacy regelen. Wat dat laatste betreft wil de minister niet dat voor het uitwisselen van gegevens uit digitale medische dossiers vaker toestemming moet worden gevraagd dan in de papieren situatie, dat zou immers een achteruitgang betekenen ten opzichte van de huidige praktijk. Daarom moeten er, aldus Bruins,  oplossingen komen die maken ‘dat uitwisseling plaatsvindt op het moment dat deze nodig is en de behandelrelatie de grondslag is van de uitwisseling’.

In de aanpak van digitalisering staat voor Bruins consensus tussen zorgprofessionals over het zorgproces en de digitalisering van gegevensuitwisseling voorop. Hij verwacht dan ook dat  zorgprofessionals veldnormen (of kwaliteitsstandaarden) ontwikkelen en zal waar nodig aansturen op versnelling daarvan. Waar dat niet lukt kan het Zorginstituut zijn ‘doorzettingsmacht’ inzetten.

Digitalisering blijft niet beperkt tot de gegevensuitwisseling tussen zorgaanbieders onderling. Dezelfde gegevens, in dezelfde taal, kunnen als de patiënt dit wil doorstromen naar de Persoonlijke Gezondheidsomgevingen (PGO), schrijft Bruins.

Het afsprakenstelsel MedMij, een initiatief van Patiëntenfederatie Nederland met VWS en partners in de zorg, maakt het mogelijk dat mensen die dat willen met strenge waarborgen voor veiligheid en privacy over al hun eigen gegevens kunnen beschikken in een eigen PGO. Vanaf oktober van dit jaar kunnen burgers op grond van een financieringsregeling kosteloos zo’n PGO kiezen.