Kabinet wil geen wettelijke gezondheidsdoelen

VWS-staatssecretaris Maarten van Ooijen wil geen gezondheidsdoelen in de wet vastleggen als stok achter de deur. Dat laat hij weten in reactie op een open brief van onder andere de KNMG, waarin dit werd geopperd als één van de manieren om gezondheidsverschillen door armoede aan te pakken. De Raad voor Volksgezondheid en Samenleving (RVS) pleit juist voor dergelijke wettelijke doelen.

De KNMG vroeg vorige maand samen met zo’n zeventig andere maatschappelijke organisaties het kabinet om sociaal-economische gezondheidsverschillen te bestrijden, onder andere door gezondheidsdoelen wettelijk te verankeren. In de Tweede Kamer is daar ook om gevraagd door onder andere Partij voor de Dieren, GroenLinks en PvdA. En deze dinsdag pleit de Raad voor Volksgezondheid en Samenleving voor hetzelfde.

Deltaplan

In een rapport over het verbeteren van de publieke gezondheidszorg stelt de RVS dat er niet alleen meer mensen en geld nodig zijn. Volgens de RVS is het ook nodig om wettelijke doelen te stellen, een regeringscommissaris voor de volksgezondheid te benoemen en een deltaplan te maken waar ‘sociale determinanten van gezondheid’, zoals inkomen en leefomgeving, centraal in staan.

Maar in een Kamerbrief meldt Van Ooijen dat hij ‘niet overtuigd’ is van het nut van wettelijke gezondheidsdoelen. Volgens de staatssecretaris is het voor gezondheidsbevordering lastig om streefwaarden vast te stellen, omdat verbeteringen ‘veel moeilijker in getallen te vangen zijn’ dan bij bijvoorbeeld milieuwetgeving. Verder merkt hij op dat er veel factoren spelen bij de aanpak van gezondheidsverschillen, en dus ook veel partijen verantwoordelijk zijn. Volgens de staatssecretaris ‘doet het afbreuk aan die gezamenlijke verantwoordelijkheid’ als een minister via wetgeving eindverantwoordelijk wordt gesteld. Bovendien gaat dat ‘voorbij aan de individuele verantwoordelijkheid en keuzevrijheid van mensen’, aldus Van Ooijen.

Teleurgesteld

De KNMG, die zich gesteund ziet door de verschillende elementen uit het RVS-rapport, is teleurgesteld. Volgens KNMG-voorzitter René Héman is wettelijk verankering nodig voor continuïteit van beleid. Héman: ‘De publieke gezondheidszorg vergt een lange adem en is er niet mee gediend als iedere kabinetsperiode weer andere accenten in het beleid worden geformuleerd.’ Ook wil de KNMG graag zulke ‘handvatten om de overheid ter verantwoording te roepen en tot handelen te dwingen’.

Van Ooijen vindt dat afspraken en doelen die zijn opgenomen in het Nationaal Preventieakkoord en in het recentere Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA, begin dit jaar gesloten met VNG, GGD GHOR en Zorgverzekeraars Nederland), al leiden tot ‘minder vrijblijvendheid’. Volgens Héman is dat een ‘goede stap’, maar is er meer nodig om tot ‘health in all policies’ te komen.