Gynaecologen: ‘Verbod op maagdenvliesherstel is ongewenst’
4 reactiesDe NVOG is niet van plan een verbod op maagdenvlieshersteloperaties in haar nieuwe standpunt te gaan opnemen. Dit lijkt strijdig met de afspraken die minister Hugo de Jonge van VWS en minister Sander Dekker voor Rechtsbescherming zeggen te hebben gemaakt met de NVOG.
In een persbericht en een brief aan de Tweede Kamer zeggen de ministers dat maagdenvliesoperaties niet meer zullen worden uitgevoerd en dat met de NVOG is afgesproken dat het standpunt hierover zal worden aangepast. De ministers stellen dat het ongewenst is dat meisjes die operaties ondergaan zonder medische noodzaak, maar omdat zij geen maagd meer zijn en dat willen verhullen. Als er ondanks het aanpassen van het standpunt nog steeds maagdenvlieshersteloperaties worden uitgevoerd, zal het kabinet overwegen dit wettelijk te verbieden, aldus de ministers.
Volgens gynaecoloog Caroline Vos, deskundige op dit thema en woordvoerder namens de NVOG, is er helemaal geen afspraak gemaakt met de ministers om geen maagdenvlieshersteloperaties meer uit te voeren. Vos: ‘Wij hebben tegen de ministers gezegd dat we niet voor een verbod zijn. We vinden een verbod zelfs ongewenst. De reden daarvoor is dat we vrezen dat jonge vrouwen niet meer met een hulpvraag naar óns toe komen, maar naar particuliere klinieken of naar het buitenland gaan. Bij bijna alle vrouwen die om hulp komen vragen vinden we een andere oplossing dan een hersteloperatie. Wij geven voorlichting over het maagdenvlies, dat het eigenlijk niet bestaat, het niet kan herstellen en dat het ook niet altijd bloedt na ontmaagding. Als het toch nodig is adviseren we bijvoorbeeld een bloeding te forceren door middel van slim gebruik van de anticonceptiepil of een capsule met rode vloeistof in te brengen tijdens de huwelijksnacht. Maagdenvlieshersteloperaties worden maar een paar keer per jaar uitgevoerd door alle gynaecologen samen. Het is een simpele ingreep, waarbij enkele dagen voor de huwelijksnacht enkele oplosbare hechtingen worden aangebracht bij het randje in de vagina. Die hechtingen scheuren los tijdens de daad en dat veroorzaakt een bloeding. We doen dit alléén als we vrezen dat de vrouw in gevaar komt als er géén bloeding is tijdens de huwelijksnacht, als zij het risico loopt op eerwraakgerelateerd geweld, zelfs moord. Ik heb zelf meegemaakt dat patiëntes hiermee te maken hadden; in zulke situaties doe ik liever één ingreep te veel dan te weinig.’
Het enige wat volgens Vos is toegezegd aan de ministers is dat het huidige standpunt, dat dateert uit 2004, wel een update zou kunnen krijgen. Vos: ‘De ministers presenteren het anders dan wij het in onze beleving hebben afgesproken. De update is nog niet gemaakt en we zijn niet van plan hier een verbod in op te gaan nemen. De minister van VWS gaat ook helemaal niet over de vakinhoudelijke kant van standpunten en richtlijnen. Hooguit kan hij iets zeggen over de vergoeding voor zulke ingrepen. Het blijkt lastig de problematiek goed duidelijk te maken aan mensen die zelf nooit in de spreekkamer zitten en te maken hebben met de jonge vrouwen die het betreft.’
In hun persbericht spreken De Jonge en Dekker over een schadelijke praktijk. Ook stellen ze dat ‘je van de familiedruk op meisjes geen verdienmodel mag maken’. Volgens Vos doelen ze daarmee waarschijnlijk op particuliere klinieken, zoals de Maagdenvlies Herstelkliniek in Amsterdam, waar operaties worden uitgevoerd door de ‘genitaliënchirurg’. Vos: ‘Wij hebben geen goed beeld over hoe vaak maagdenvlieshersteloperaties daar worden uitgevoerd. Deze klinieken zijn reden voor ons om in ieder geval de Nederlandse Vereniging voor Cosmetische Chirurgie en de Nederlandse Vereniging voor Plastische Chirurgie te betrekken bij het maken van een nieuw standpunt. Want als wij als NVOG het standpunt aanpassen, zijn wij daaraan gehouden, maar andere artsen niet. Dat vind ik moeilijk uit te leggen.’
Lees ook-
Simone Paauw
Simone Paauw deed de deeltijdopleiding journalistiek in Tilburg en werkt sinds 2008 als journalist bij Medisch Contact. Ze interviewt het liefst de ‘gewone arts’ met een bijzonder verhaal, bijvoorbeeld voor de rubriek Het Portret. (Gezondheids)recht en medisch tuchtrecht hebben haar bijzondere interesse. Ze heeft aandacht voor diversiteit en inclusie in de breedte, discriminatie en grensoverschrijdend gedrag (op de werkvloer) en de positie van vluchtelingen en vluchteling-artsen. Daarnaast schrijft ze over tal van andere onderwerpen.
Marian Mourits, Maaike Oonk, Karin van der Tuuk, Astrid Cantineau
gynaecologen Universitair Medisch Centrum Groningen,
Maagdenvliesherstel
Ministers de Jonge en Dekker (VWS en Rechtsbescherming) willen een verbod op maagdenvliesoperaties (1). In een reactie geeft de NVOG bij monde van gynaecoloog Caroline Vos aan dit ongewenst te vinden (2). Een overweging hierbij... is de inschatting van het risico dat de vrouw loopt. Vos verwijst hierbij naar haar praktijkervaringen.
In het antwoord van Vos ontbreken kritische argumenten die het niet-principieel afwijzen van maagdenvliesoperaties minder onschuldig maken dan het lijkt. Allereerst is een maagdenvlieshersteloperatie niet te definiëren als een medische hulpvraag. Het is een niet-medisch noodzakelijke genitale operatie die thuishoort in het rijtje van andere verboden ingrepen. Een zwaarder argument dat pleit voor een verbod is de feitelijke betekenis ervan. Het draagt bij aan het in standhouden van misconcepties over maagdelijkheid en vrouwenonderdrukking.
Iedere genitale operatie om niet-medische redenen is een vorm van gender discriminatie. Hiermee bevestigen we de dubbele moraal (maagdenvliesoperaties), vrouwenonderdrukking (besnijdenis), of ‘normaliseren’ we een pervers pornografisch ideaal van een pre-puberale vulva (labiumreducties). De WHO streeft ernaar om ‘Female Genital Mutilation’ vóór 2030 volledig uit te bannen (3). De ministers doen nu al een lovenswaardige voorzet in hun plan van aanpak Schadelijke Praktijken (4). Uit respect voor vrouwen roepen wij alle vrouwenartsen op dit te omarmen!
Referenties:
1. https://www.rijksoverheid.nl/ministeries/ministerie-van-volksgezondheid-welzijn-en-sport/nieuws/2020/02/19/einde-aan-maagdenvlieshersteloperaties-en-kindhuwelijken
2. https://www.medischcontact.nl/nieuws/laatste-nieuws/nieuwsartikel/gynaecologen-verbod-op-maagdenvliesherstel-is-ongewenst.
3. https://www.who.int/health-topics/female-genital-mutilation#tab=tab_1
4. https://www.rijksoverheid.nl/ministeries/ministerie-van-volksgezondheid-welzijn-en-sport/documenten/beleidsnotas/2020/02/18/actieagenda-schadelijke-praktijken
Atta van Westreenen
Arts, Hulst
@ collega Lourens
Hoewel ik de zeer genuanceerde mening van collega Vos ter harte neem ondanks principiële bezwaren, vind ik uw standpunt toch weer mank gaan. Er is mijns inziens een groot onderscheid te maken tussen intrinsieke wens voor jezelf ve...rsus een opgelegd gebruik (en eventueel navolgende schade). Nu realiseer ik me terdege dat niet elke intrinsieke wens even intrinsiek is, maar de wens voor zo'n hersteloperatie is echt duidelijk extrinsiek. En wanneer dit als zodanig wordt opgelegd, denk ik ook dat we principieel tegen zouden moeten zijn. In geval van een vrouw die siliconen implantaten zou moeten van haar man, omdat ze anders geweld zou vrezen, betwijfel ik ook of de plasticus hierin mee zou gaan.
Corlies Lourens
Specialist Ouderengeneeskunde, Gorssel
Met verwondering hoor ik het nieuwsitem aan dat er een verbod zou moeten komen op een maagdenvlies-herstel-operatie. Waarom moet deze kleine ingreep, met grote gevolgen voor de vrouw in kwestie als we het niet toelaten, verboden worden. Dan weet ik n...og wel een rijtje operaties, met meer risico’s voor de vrouw als we het wel doen. Waarom hebben we in onze maatschappij geen moeite met borstvergrotingen met siliconen problemen, lippen op spuiten, billen ronder maken, schaamlippen verkleinen, met botox onze gezichtsuitdrukkingen (sorry, rimpels) laten wegspuiten, alles voor een mooi uiterlijk, maar uitdrukkelijk niet medisch noodzakelijk.
Waarom gaan we wel mee in de druk die deze vrouwen ervaren omdat zij er in onze maatschappij mooi uit moeten zien en waarom mag een jonge vrouw, die haar huwelijksnacht in gaat dan niet om deze kleine operatie vragen, omdat deze vraag vanuit haar religie komt? De andere vrouwen staan onder grote maatschappelijke druk, maar die vinden we met elkaar blijkbaar wel normaal.
Ik ben er geen voorstander van dat iedere vrouw weer als maagd haar huwelijksnacht in moet gaan, maar ik vind het wel bijzonder dat we deze ene operatie wel willen verbieden en al die andere operaties ten behoeve van de zogenaamde schoonheidsidealen maar gewoon door laten gaan.
Geert Brekelm,ans
neuroloog, Tilburg
De zeer genuanceerde en doordachte uitleg door collega Vos sterkt mij weer in de gedachte dat (politieke) leken zich eerst goed moeten laten informeren voordat ze een ondoordacht en voor de betreffende vrouwen potentieel zeer schadelijk voorstel lanc...eren.