De bezieling

Er zijn pseudoniemen van ‘bevlogen’, waarin ik mij meer herken dan in het woord ‘bevlogen’ zelf: ‘gedreven’ en ‘bezield’. Hierin ligt immers het accent meer op datgene wat van binnenuit moet komen. De vraag ‘hoe werd u een bevlogen dokter?’ suggereert iets wat op mij niet van toepassing is geweest. Het is niet zo dat ik tijdens de medische studie, de beroepsopleiding tot huisarts of tijdens mijn loopbaan als zodanig bevlogen ben geworden.

Die bevlogenheid zat er namelijk al in voordat ik geneeskunde ging studeren of nog sterker: voordat ik überhaupt koos voor een bepaalde studie. En nu ik niet meer medisch werkzaam ben, zit die bevlogenheid er nog steeds in. Het zit namelijk in mijn aard en heeft te maken met iets waarvoor in het Nederlands geen goed woord bestaat: het ligt in het verlengde van nieuwsgierigheid maar hieraan moet ook nog betrokkenheid worden toegevoegd. Het heeft volgens mij te maken met de wijze waarop je als mens in het leven staat.

Spitsen wij ons op de geneeskunde en dus op de zieke medemens dan spreek ik wat betreft mijzelf liever over oprechte interesse in de ander dan over nieuwsgierigheid, en betrokkenheid krijgt dan de vorm van compassie. Oprechte interesse en compassie zijn als het ware de voelsprieten van mijn bevlogenheid. Natuurlijk gaat het niet alleen om een éénrichtingsverkeer. Mijn bevlogenheid kwam vaak onder druk te staan. Ik heb te laat ontdekt hoe belangrijk het is om – indien mogelijk – een werkomgeving en werkomstandigheden te creëren waarin gedrevenheid tot uiting kan komen.

Bevlogenheid wortelt in het wezen van jouw mens-zijn. Niet zelden maakt het jou ook kwetsbaar. Ik weet zeker mijn gedrevenheid overkwam op patiënten. Ze voelden dat ik écht bij hen was betrokken. De feedback die ik van hen kreeg was belangrijk om te blijven investeren in mijn contacten met hen. Mijn loopbaan als huisarts was bepaald niet gemakkelijk. Vrijwel continu moest ik vechten tegen moeheid. Achteraf gezien had ik mijzelf beter in bescherming moeten nemen, al zou ik niet weten hoe. Dat ik al die jaren kon doorgaan, is ongetwijfeld mede te danken aan dat motortje in mij: de bezieling.

Ignace Schretlen, oud-huisarts en publicist, Rosmalen