Ook mondiaal aandacht voor taakherschikking

Verslag General Assembly WMA 2010

Onlangs vond in Vancouver de jaarlijkse General Assembly plaats van de World Medical Association (WMA). De meeste van de bijna honderd lidorganisaties van de WMA waren bij deze jaarvergadering vertegenwoordigd, waaronder de KNMG in de persoon van Arie Nieuwenhuijsen Kruseman (voorzitter) en Paul Rijksen (algemeen directeur).

WMA-vergaderingen staan als vele internationale bijeenkomsten veelal garant voor levendige discussies: de verschillen mondiaal gezien nodigen daartoe ook uit.

Tijdelijke oplossing voor tijdelijk probleem?
Belangrijk agendapunt tijdens deze vergadering vormde het ook in ons land actuele vraagstuk van de ’taakherschikking’. Wij plaatsen dit onderwerp in het perspectief van de bevordering van de kwaliteit en doelmatigheid van de zorg; bij veel buitenlandse artsenorganisaties ligt dat echter anders. Zo zien sommigen taakherschikking als een tijdelijke oplossing voor het in hun ogen eveneens tijdelijke probleem van het tekort aan artsen, terwijl andere organisaties dit item als een non-issue zien. Wat moet je ook anders als er – zoals in sommige landen in centraal Afrika – maar één arts op tienduizenden inwoners is? Dan hoef je niet na te denken over het herschikken van taken omdat deze verschuiving noodgedwongen al lang geleden en bijna van nature heeft plaatsgevonden.

Emotioneel debat
In dezelfde geest werd tijdens deze General Assembly een discussie gevoerd over het voorschrijven van medicijnen door anderen dan alleen artsen. Sommige artsenorganisaties zijn van opvatting dat het – zij het onder voorwaarden – voorschrijven van medicijnen bijvoorbeeld door verpleegkundigen, in feite neerkomt op een ontkenning van de lange en wetenschappelijke opleiding tot arts. Na een langdurig en soms ook emotioneel debat waarin de professionele autonomie van de arts door iedereen werd aangehangen, maar soms wel verschillend ingevuld, heeft de WMA uiteindelijk in een Statement vastgelegd dat het voorschrijven van medicijnen moet gebeuren ‘…competency based and ideally the responsibility of the physician’.

Internationaal netwerk bij rampen
Een ander agendapunt betrof het voorstel te komen tot een internationaal netwerk van artsen voor hulpverlening bij grote rampen. De ervaring bij rampen van grote omvang (tsunami, aardbeving in Haïti) leert dat van alle kanten goed bedoelde hulpverlening toeschiet, maar helaas ongecoördineerd. Besloten is dat de WMA met een uitwerking voor een gestructureerde vorm van hulpverlening zal komen.

Verder is, naast een uitgebreide discussie over meer huishoudelijke zaken als statuten en reglementen, onder andere besloten tot het instellen van een Orgaandonatie-werkgroep die de voor- en nadelen van de wereldwijd gehanteerde verschillende beslissystemen (toestemmings-, geen-bezwaarsysteem) inventariseert en wellicht op basis daarvan tot een advies of aanbeveling aan de WMA zal komen.

Zorg rond levenseinde
Tot slot van deze driedaagse vergadering is in werkgroepverband, waarvan ook de KNMG deel uitmaakt, nog gesproken over het vraagstuk van de ‘End-of-life medical care’. Het is de bedoeling een door de WMA in te nemen standpunt vast te leggen in een Declaratie. Overigens is met de hoofdredacteur van de World Medical Journal (de officiële uitgave van de WMA) afgesproken dat de KNMG de komende periode enkele artikelen zal plaatsen over enkele medisch-ethische onderwerpen om zo ook de WMA-lidorganisaties te informeren over onze standpunten.