NZa: ‘Meer zicht op kwaliteit eerste lijn nodig’

De Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) kreeg ook vorig jaar weer tal van klachten van eerstelijnszorgaanbieders over de contractering door zorgverzekeraars. Niet alleen het veel gehoorde ‘Tekenen bij het kruisje’, maar ook klachten over het niet kunnen krijgen van een contract, inhoudelijke bepalingen in de contracten en de bereikbaarheid van zorgverzekeraars. Dat blijkt uit de deze week gepubliceerde marktscan van de eerstelijnszorg. De autoriteit verontschuldigt de verzekeraars omdat het voor hen soms nog zoeken is naar de juiste balans tussen uniformiteit en maatwerk.

Zorgverzekeraars hebben van hun kant ook problemen met de zorgaanbieders. Zo lukt het hen maar niet voldoende zicht te krijgen op de kwaliteit van de zorg en die als basis te gebruiken voor de contractering. Dat moet snel veranderen, anders dreigt een impasse, aldus de autoriteit.

Dat er steeds meer multidisciplinaire samenwerkingsverbanden tussen aanbieders in de eerstelijnszorg tot stand komen, juicht de NZa toe. Niettemin lopen pogingen tot samenwerking nog vaak vast in het overleg tussen zorgaanbieders en verzekeraars, bijvoorbeeld omdat de NZa-regels  en de tariefstructuur belemmerend werken. De NZa belooft de bestaande regelgeving aan te passen. Nog een belofte is dat er meer ruimte komt om nieuwe ideeën in de praktijk te testen, voordat een bestaande bekostiging wordt aangepast.

Dat sommige zorgverzekeraars van inkoop per sector in de eerste lijn overgaan naar inkoop per regio, dus over verschillende sectoren heen, is volgens de toezichthouder een goede zaak. De Nza wijst onder meer op afspraken in de regio oostelijk Noord-Brabant. Regionale  inkoop maakt ook substitutie van zorg (van tweede naar eerste lijn) gemakkelijker. De NZa vindt dat multidisciplinaire samenwerking de norm zou moeten worden. Onvermijdelijk gevolg: de houdbaarheidsdatum van het door de overheid sturen op een budgettair kader per sector komt daarmee in zicht.

Uit de marktscan blijkt verder dat ruim 30 procent van de totale uitgaven aan zorg uit het basispakket aan eerstelijnszorg werd besteed. De kosten stegen de afgelopen jaren sterk: van 8,8 miljard euro in 2012 tot 12,7 miljard euro in 2015. De invoering van de basis ggz en de overheveling van de wijkverpleging zijn de belangrijkste oorzaken voor de stijging.