Frisdrankflessen tegen rivierblindheid (2)

Het bericht in ‘MediSein’ over rivierblindheid (MC nr. 29/30/ 2000, blz. 1060) bevat een paar onwaarheden. Ook MediSein moet in beginsel niet alleen een ‘sein’ zijn, maar correcte informatie bevatten.

Onchocerciasis wordt door de worm Onchocerca volvulus veroorzaakt, dat is geen bacterie. De behandeling gebeurt al meer dan tien jaar bij voorkeur met ivermectine, geen antibiotica maar een antihelminticum, vertegenwoordiger van de groep avermectines, geproduceerd door fermentatie van Streptomyces avermitilis. Een wormmiddel uit de veterinaire geneeskunde, waarvan per ongeluk (net als bij Viagra) werd ontdekt dat het zeer werkzaam is op de macrofilaria’s, resulterend in een periode van een jaar of zelfs langere infertiliteit. De productie van microfilaria’s (de echte boosdoeners/ziekte- en complicatieveroorzakers!) wordt effectief gereduceerd. Overigens is dit middel al sinds 1987 in de handel, maar op de cd-rom ‘Farmaco-therapeutisch Kompas 1999’ niet te vinden.

In Mexico en Guatemala wordt Onchocerciasis vaak chirurgisch behandeld; dit zou daar de incidentie van oogcomplicaties effectief hebben verminderd. Maar zelfs patiënten bij wie alle palpabele tumoren waren verwijderd, waren in staat de voedende vlieg te infecteren. Dus operatie is zeker als public health-maatregel op bevolkingsniveau in endemische gebieden geen reëel alternatief.

Dat het tegengaan van de vliegenplaag de gemakkelijkste remedie zou zijn, is terecht zonder referenties vermeld! Het uitroeien van de simuliumvlieg is een zeer zware klus en ervaringen in Nigeria en Kameroen laten zien dat het zeker niet effectief is.

Uiteindelijk lijkt jaarlijkse behandeling van de bevolking met ivermectine (zoals in Ghana) de meest kosteneffectieve methode om de transmissieketen effectief te onderbreken en de parasitic load bij de patiënten effectief te doen dalen. De logistiek van zulke jaarlijks wederkerende massabehandelingen zijn niet eenvoudig, maar haalbaar in landen die bijvoorbeeld ook met nationale immunisatiedagen ervaring hebben.

Nairobi, Kenya, augustus 2000