Een groot man

Mijn maten en ik doen niet alleen ons normale radiologische werk. We zijn daarnaast ook screeningsradiologen: we beoordelen mammogrammen die in het kader van het landelijk bevolkingsonderzoek borstkanker iedere twee jaar worden gemaakt bij vrouwen tussen de 50 en de 75 jaar. Al deze vrouwen krijgen een oproep. Afhankelijk van de regio is de opkomst tussen de 70 en meer dan 90 procent. Het beoordelen van de foto’s is monnikenwerk, dat ongeveer 1 procent doorverwijzingen oplevert.

De resultaten van de screening in Nederland worden bewaakt door het Landelijk Evaluatie Team voor bevolkingsonderzoek naar Borstkanker (LETB). Een geweldige organisatie, waarvan ik de opbouw van heel dichtbij heb kunnen volgen. Een van de belangrijkste grondleggers ervan was radioloog Jan Hendriks, een van mijn vroegere opleiders in het St. Radboud Ziekenhuis te Nijmegen. Hij maakte van dit project zijn levenswerk. Hij investeerde jaren in het screenen van vrouwen in de regio Nijmegen voordat er uiteindelijk een daling van de sterfte aan borstkanker in de onderzochte groep kon worden aangetoond: het startschot voor de geleidelijke landelijke invoering van het bevolkingsonderzoek. Het bevolkingsonderzoek levert een belangrijke bijdrage aan de vroege opsporing van borstkanker en draagt daardoor inmiddels bij aan de afname van de sterfte aan borstkanker.

Enkele weken geleden overleed Jan aan een gemetastaseerd melanoom. Op het bidprentje stond een gedicht van Bram Vermeulen:

‘Ik heb een steen verlegd in een rivier op aarde. Nu weet ik dat ik nooit zal zijn vergeten. Ik leverde bewijs van mijn bestaan, omdat door het verleggen van die ene steen de stroom nooit meer dezelfde weg zal gaan.’

Jan verlegde een rotsblok en heeft meer betekend voor de Nederlandse gezondheidszorg dan twintig bobo’s bij elkaar - mijzelf inbegrepen.

Floris Sanders, radioloog