Aantal ggz-patiënten in eerste lijn neemt toe
4 reactiesHet aantal patiënten in de gespecialiseerde ggz neemt af, terwijl het aantal psychiatrische patiënten in de generalistische basis-ggz (gb-ggz) en bij de huisarts (en diens POH-ggz) toeneemt.
Om precies te zijn is het aantal patiënten in de gespecialiseerde categorie gedaald van 1,1 miljoen in 2012 naar 0,9 miljoen in 2015. Het aantal patiënten in de gb-ggz stijgt van 219.000 in 2012 (toen nog eerstelijns psychologische zorg geheten) naar 262.000 in 2015 en bij de POH-ggz stijgt het aantal fors van 88.000 in 2012 naar 334.000 in 2015. Dat blijkt allemaal uit de deze week verschenen ‘Monitor generalistische basis-ggz’ van het bureau KPMG Plexus. Het beeld is overigens wat vertekend omdat data over de behandeling van ggz-problematiek door de huisarts ontbreken.
Behandelaren in de gb-ggz zeggen dat de toestroom van patiënten uit de gespecialiseerde ggz lager was dan verwacht werd voor de stelselwijziging. Het vermoeden bestaat dat behandelaren in de gespecialiseerde ggz het lastig vinden om patiënten los te laten en de zorg, zoals dat heet, ‘af te schalen’. Ook komt het voor dat patiënten zelf niet behandeld willen worden in een ander echelon dan de gespecialiseerde ggz, omdat ze de relatie met de behandelaar willen vasthouden.
Over de hele linie blijkt dat de zorg voor chronische ggz-patiënten beter kan door expertise uit de gespecialiseerde ggz meer beschikbaar te maken voor de huisarts en de POH-ggz. In sommige regio’s is dat goed geregeld: daar blijft bijvoorbeeld een casemanager verbonden aan de patiënt, zowel bij op- als afschalen van de zorg.
Veelgehoorde klacht is dat chronische patiënten over de hele linie te snel medicatie krijgen om ze ‘stabiel te houden’. Bij de huisarts gebeurt dat vooral als de patiënt wachttijd voor de gespecialiseerde ggz moet overbruggen. Uit interviews met betrokkenen blijkt niettemin dat het nieuwe ggz-stelsel, dat sinds 2014 in de lucht is, in principe voldoende mogelijkheden biedt om goede zorg voor chronische patiënten te leveren. Punt is wel dat zowel huisartsen als behandelaren in de gespecialiseerde ggz nog steeds niet goed weten welke zorg voor chronische patiënten in de gb-ggz geleverd kan worden. Huisartsen verwijzen chronische patiënten, ook deels van oudsher, vaak direct door naar de gespecialiseerde ggz. En vanuit de gespecialiseerde ggz worden stabiele chronische patiënten vaak direct doorverwezen naar de huisartsenpraktijk. De gb-ggz wordt daarbij overgeslagen.
lees ook
Anne-Marie van Dam
Psychiater , Amsterdam
Collega van Veen,
Heel onredelijk is het toch niet om een vermoeden van een DSMdiagnose aan te geven? Dat doet u toch ook als u naar internist of dermatoloog verwijst? Psychiatrie zat ook in uw artsexamen dus basiskennis mag verondersteld.
Els van Veen
huisarts
Ik herken ook niet dat psychiaters "moeite hebben patiënten los te laten". Integendeel, ik krijg mensen niet fatsoenlijk meer verwezen. Verwijzingen moeten een "vermoeden van een DSM classificatie bevatten". Dus ik moet eerst mijn psychiatrische diag...nose klaar hebben alvorens ik iemand verwijs. Verwijzen is één grote energie slurpende poppenkast geworden. De tweede lijn is alvast helemaal afgeknepen, vooruitlopend op de POH-GGZ. Want de huisartsen kunnen alles zo goedkoop zelf oplossen. Dus áls zich nu een crisis aandient, krijg ik deze -hevig lijdende- mensen niet eens in de tweede lijn terecht. Want er is niet gedacht "als er meer makkelijke problematiek bij de huisarts blijft, moeten we wél meer mankracht voor crises beschikbaar hebben". Natuurlijk niet. Dit is allemaal achter bureau's uitgedacht. En dan óók nog een onverantwoorde switch van de Jeugdzorg eroverheen; jeugd tot 18 jaar valt voor psychisch wel en wee onder zorg van de gemeentes. En oude mensen met een delier; dat is geen psychiatrie meer. Welkom in de participatie-samenleving.
En dan vreemd opkijken als het aantal zelfdodingen stijgt.
Rosa Karemaker
Psychiater, Den Haag
De basis GGZ heeft hoegenaamd geen psychiater uren beschikbaar. Dus mensen met ingewikkelde medicatie waarvoor strikte periodieke controles gelden kunnen lastig naar elders verwezen. En als - dan liever naar de huisarts, die ook verstand heeft van me...dicatie en interacties, in plaats van naar de niet-medici die in de basis GGZ werken.
olga heijtmajer
kinder en jeugdpsychiater, Enschede
Behandelaren in de GGZ zijn zich zeer bewust van de noodzaak tot snelle uitstroom. Ik ben het dus niet eens met de beschreven mening dat wij moeite hebben met het loslaten van onze GGZ patiënten. De wachtlijst druk en financiele druk is verstikkend. ...Zodanig zelfs dat GGZ patiënten vaak niet de benodigde behandeling kunnen krijgen.
Dat de toestroom naar basis-GGZ bij de huisarts toeneemt is (ook) het gevolg van de hoge eigen bijdrage, waardoor velen (zeker jong volwassenen) niet verwezen willen worden.
Verder moeten wij in de GGZ vaak veel tijd en moeite besteden om de verkeerde geïndiceerde, door de huisarts voorgeschreven medicatie af te bouwen.