‘Informatie RIVM bevolkingsonderzoek darmkanker onevenwichtig’

De RIVM-folder over darmkankerscreening is onevenwichtig en voldoet niet aan het eigen kwaliteitskader van het RIVM en de eisen die de WHO stelt aan informed consent. Deze mening zijn ethicus Ger van Dijk (Erasmus MC) en de artsen Marco Blanker (UMC Groningen), Arjen Noordzij (Spaarne Gasthuis) en Martijn ter Borg (Máxima Medisch Centrum) toegedaan.

In het artikel ‘Voorlichting over darmkankerscreening deugt niet’ in Medisch Contact, deze week, zeggen ze dat de huidige informatievoorziening beter kan. Volgens hen wordt in de huidige folder selectief gebruikgemaakt van cijfers, worden belangrijke gegevens niet vermeld en wordt er geen vergelijking gemaakt tussen wel en niet deelnemen.

Het moet mensen duidelijker worden dat er een keuze is, vinden zij. Patiënten met een slechte conditie of beperkte levensverwachting moet worden afgeraden om deel te nemen aan screening. ‘Het is van belang dat mensen zich realiseren dat de gemiddelde levensverwachting niet wordt beïnvloed door deelname aan screening.’ Mensen leven niet langer, alleen de kans om aan darmkanker te overlijden wordt iets kleiner.

In 2015 is het bevolkingsonderzoek darmkanker ingevoerd, om de sterfte aan darmkanker terug te dringen. De auteurs vinden dat er sprake is van ‘belangenverstrengeling’ wat betreft het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM), omdat het instituut zowel de taak heeft om het bevolkingsonderzoek uit te voeren als om de informatievoorziening te verzorgen. Dat bijt, omdat de uitvoering van het bevolkingsonderzoek gebaat is bij een hoge deelname. Van Dijk e.a. stellen dat de spanning tussen de verschillende taken van het RIVM ‘niet eenvoudig is weg te nemen’. Zij suggereren om de uitvoering van bevolkingsonderzoek en informatievoorziening in verschillende handen te leggen. Dit geldt overigens ook voor andere bevolkingsonderzoeken zoals naar baarmoederhals- en borstkanker.

Het RIVM zegt in een reactie dat ‘overhalen tot deelname’ geen doel is. Het wil slechts een ‘geïnformeerde keuze’ bieden. Eén suggestie neemt het instituut alvast over: de nieuwe folder in 2017 zal beginnen met een leeswijzer, waaruit duidelijker blijkt dat genodigde kan kiezen uit wel/niet deelnemen. Ook zal het RIVM volgend jaar een bijeenkomst over het onderwerp organiseren, waarvoor de auteurs zijn uitgenodigd.

Lees het artikel: ‘Voorlichting over darmkankerscreening deugt niet’