‘De eenzaamheid grijpt me het meest aan’

Hoe vergaat het artsen op de werkvloer in tijden van covid-19? Vandaag de ervaringen van klinisch geriater Mascha Kuijpers en longarts Paul Bresser.

Mascha Kuijpers werkt als klinisch geriater bij ziekenhuis Bernhoven in Uden, midden in het gebied met de meeste bewezen covid-19-patiënten van Brabant. Sinds vrijdag werkt ze op zaal met covid-19-patiënten.
‘Als klinisch geriaters zijn we de reguliere zorg bijna meteen gaan afschalen, omdat we per definitie met oudere, kwetsbare mensen werken. Al snel kwam er een grote stroom van coronapatiënten op gang. Daarom waren we vorige week gedwongen het hele ziekenhuis binnen twee dagen te reorganiseren. We hebben nu een afdeling met zo’n 25 covid-19-verdachte patiënten en een afdeling met eveneens zo’n 25 bewezen covid-19-patiënten. Beide afdelingen kunnen opgeschaald worden. Daarnaast komen er dagelijks tientallen patiënten – de precieze hoeveelheid wisselt van dag tot dag – binnen op de SEH, die allemaal écht ziek zijn. Er moeten dus heel veel patiënten worden overgeplaatst naar ziekenhuizen overal in Nederland.
Vrijdag ben ik begonnen op beide afdelingen. Ik zag ertegenop, deels omdat het werk zo anders is dan ik gewend ben. Opeens stond ik op zaal, dat is heel lang geleden. Het meest confronterend vond ik de eenzaamheid van de patiënten. Heel beperkt mogen ze nog bezoek hebben, slechts één naaste die klachtenvrij is. Misschien verandert dit nog naar géén bezoek. Verder zien ze alleen maar zorgverleners in pakken. Ik vond het heftig om met een oudere vrouw te praten over het te voeren beleid. Wel of niet beademen? Wel of niet reanimeren? Ze was helemaal alleen en ik was helemaal ingepakt. Ik kon geen hand op haar schouder leggen. Het is zo kil, zo afstandelijk. Het is niet de warme zorg die wij gewend zijn om te geven. Ik weet dat het móét, de patiënten weten het ook. Maar die eenzaamheid grijpt me het meest aan. Dat patiënten er alleen voor staan, juist als ze warm menselijk contact nodig hebben. Ook superverdrietig is dat mensen moeten worden overgeplaatst, wij zijn natuurlijk maar een klein ziekenhuis. Dat iemand van 90 jaar afscheid moet nemen van zijn echtgenote, omdat hij naar Groningen wordt verplaatst en niemand weet hoe het afloopt. Of dat mensen die zijn hersteld, naar het verpleeghuis moeten en daar bij de voordeur worden afgeleverd. De familie mag niet mee naar binnen. Dat raakt me allemaal. Ook omdat ik geen idee heb hoe lang het gaat duren en wat er nog op ons afkomt.’ SP

Longarts Paul Bresser is werkzaam bij het OLVG in Amsterdam en mede-initiatiefnemer van de OLVG-coronacheckapp, die is bedoeld om inwoners van Amsterdam op afstand te monitoren en op basis van symptoombeschrijving al dan niet te verwijzen naar de huisarts of het ziekenhuis. Sinds de uitbraak van de coronacrisis is hij vrijwel alleen nog bezig met deze app. ‘De gedachte achter de app is eigenlijk vrij simpel: chaos voorkomen door de patiëntenstroom richting onze SEH te beheersen. Daarnaast willen we ook de eerstelijnszorg ontlasten, de burgers tot steun zijn in angstige tijden, en patiënten met nog milde klachten de kans geven hun ziekte te monitoren. Doordat vóór afgelopen weekend al meer dan 30 duizend Amsterdammers zich hadden aangemeld, zijn wij ook in staat snel meer te leren over de uitbraak. Zo zien wij bijvoorbeeld dat afgelopen week vanuit de populatie die wij monitoren er nog relatief weinig ernstige gevallen werden gemeld.’ Bresser vertelt dat de goede reacties en de statistieken die volgen uit de data die de app genereert het toelaten om voorzichtig positief te zijn. Tegelijkertijd is hij ook realistisch. ‘Wat niet is, kan natuurlijk nog komen. Wij bereiden ons met deze app, uiteraard in combinatie met andere maatregelen binnen het ziekenhuis, zo goed mogelijk voor op de tijd die voor ons ligt. Ik heb het gevoel dat we daar tot op heden ook goed in slagen. Al realiseren we ons wel dat door de toenemende zorgvraag de druk op ons allemaal in het ziekenhuis toeneemt en dat we niet weten hoe lang dit gaat duren. Fysiek moeten we het, ook op de lange termijn, wel allemaal vol kunnen houden. De uitdaging is nu om te zorgen dat het werk, alhoewel op een hoger niveau, toch weer enigszins een “gewone” werksituatie wordt.’

eerder op de werkvloer