Veel 50-plussers hebben een orgaan dat versneld veroudert

Onderzoek onder 5678 mensen laat zien dat organen in verschillende snelheden verouderen. Hamilton Se-Hwee Oh e.a. rapporteren daarover in Nature.

Om precies te zijn: 20 procent van de gezonde volwassenen van 50 jaar of ouder heeft minstens één orgaan dat in een versneld tempo veroudert. Verhoogd risico op overlijden (met 20-50%) en, niet verrassend, orgaanspecifieke ziekten konden Se-Hwee Oh e.a. in verband brengen met die snellere orgaanveroudering. Zo bleken individuen met versnelde hartveroudering een 2,5 keer hoger risico te lopen op hartfalen, en versnelde hersen- en vasculaire veroudering bleek een even goede voorspeller als gefosforyleerd taueiwit voor de ziekte van Alzheimer.

Eiwitten

Uit eerder onderzoek bij dieren was al wel duidelijk dat veroudering van organen binnen kan variëren, maar hoe het bij mensen zit was, volgens Hamilton Se-Hwee Oh e.a., niet zeker. Hoe gingen ze te werk om dat te achterhalen? Zoals bij veel van dit soort onderzoek bleek A.I. goede diensten te bewijzen. Ze begonnen met het controleren van de niveaus van bijna vijfduizend eiwitten in het bloed van iets minder dan 1400 gezonde mensen in de leeftijd van 20 tot 90 jaar en markeerden alle eiwitten waarvan de genen in één orgaan vier keer zo sterk geactiveerd waren als in andere organen. Met vervolgens 858 van die orgaanspecifieke eiwitten trainden ze een algoritme (machinelearning) om de leeftijd van mensen te ‘raden’ op basis van de niveaus van die vijfduizend eiwitten. Het algoritme probeert daarbij die eiwitten te kiezen die het beste correleren met een kenmerk van biologische veroudering, simpelweg door na te gaan of het de correlatie daarmee versterkt. Vervolgens verifieerden de onderzoekers dat nog eens door het systeem de leeftijden ongeveer vierduizend mensen te laten bepalen. De aldus geïdentificeerde eiwitten gebruikten ze om de biologische leeftijd van elf organen te meten.

De onderzoekers hebben zelf hoge verwachtingen van deze benadering, omdat die minimaal invasief is en slechts een klein bloedmonster vereist. De methodiek kan volgens hen op den duur worden gebruikt om de effecten van bijvoorbeeld veranderingen in levensstijl en medicamenteuze therapieën beter te begrijpen en te voorspellen.