Staatssecretaris: ‘Hoog percentage vapende jongeren onacceptabel’

Het hoge percentage jongeren dat e-sigaretten rookt is ‘simpelweg’ onacceptabel. Dat stelt demissionair VWS-staatssecretaris Maarten van Ooijen in een brief aan de Tweede Kamer, waarin hij ook zegt zich grote zorgen te maken over het gebruik van tabaks- en nicotineproducten onder jongeren en jongvolwassenen. Met zijn brief reageert hij op nieuwe cijfers van het Trimbos-instituut over de hoeveelheid jongeren die vapen en roken.

Het Trimbos-instituut stelt in de nieuwe Jongerenmonitor tabaks- en nicotineproducten onder meer vast dat bijna net zoveel jongeren roken als vapen en een aanzienlijk deel dat allebei doet. 21,7 procent van de jongeren en jongvolwassenen van 12 tot en met 25 jaar in Nederland heeft in het afgelopen jaar een e-sigaret gerookt. 27,4 procent heeft sigaretten gerookt. 69 procent van de jongeren die maandelijks een e-sigaret gebruiken, rookt daarnaast óók sigaretten. 10,3 procent van de jongeren gebruikte maandelijks een vape en 18,1 procent sigaretten. 

Wat Van Ooijen betreft zijn de gebruikersaantallen van vapes onder jongeren veel te hoog. Hij vermoedt dat de vapeproducten doelbewust aantrekkelijk worden gemaakt voor jongeren door zoete smaken en hippe vormgeving. In zijn brief schrijft hij dat hij verwacht dat het gebruik van e-sigaretten door jongeren flink zal dalen door maatregelen die al zijn ingevoerd of aangekondigd om het gebruik tegen te gaan. Zo is er sinds juli een verbod op de onlineverkoop, is er al een smaakjesverbod – waar vanaf 1 januari op gehandhaafd zal worden –  wordt de verpakking neutraler en mogen vapes vanaf 2025 alleen in tabaksspeciaalzaken worden verkocht. 

Longarts Wanda de Kanter, een van de artsen achter ‘Artsen slaan alarm’, de campagne tegen de extreem verslavende vape, maakt zich er grote zorgen over of deze maatregelen wel voldoende zullen zijn. Dat zegt ze in reactie op de Trimbos-cijfers en de brief van Van Ooijen. De Kanter: ‘Ik vraag me onder meer af hoe effectief de handhaving zal zijn op bijvoorbeeld het verbod op smaakjes. Daarnaast denk ik dat het vapen aantrekkelijk zal blijven voor jongeren, doordat het spotgoedkoop is vergeleken met “gewoon” roken. Een vape met zo’n zeshonderd pufjes, waar je ongeveer twee dagen mee doet, kost 5 euro, terwijl één pakje sigaretten vanaf januari 10,70 euro kost. De prijs voor vapen zou minimaal zo hoog moeten worden als voor roken. En daarnaast moet er veel meer geld worden uitgetrokken voor preventie en preventieve campagnes. Als overheid en gezondheidszorgsector lopen we enorm achter op de producenten, als het gaat om beïnvloeding van de doelgroep. Het probleem is dat het al heel lang 5 over 12 is.’