Longarts De Kanter: ‘Per direct alle sigaretten uit de schappen’

De manier om te meten hoeveel schadelijke stoffen rokers binnenkrijgen, klopt niet, oordeelt de rechtbank in Rotterdam. Daardoor is de verkoop van filtersigaretten ‘in strijd met de Tabaks- en rookwarenregeling’. Binnen zes weken moet de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) gaan handhaven.

De overheid moet direct alle sigaretten uit de schappen halen, zegt longarts Wanda de Kanter, voorzitter van de Stichting Rookpreventie en Jeugd, in reactie op de uitspraak van de rechtbank Rotterdam. De stichting wil dat harder wordt opgetreden tegen de verkoop van filtersigaretten en spande met veertien andere organisaties een zaak aan tegen de staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.

Sjoemelsigaret

Die zaak draait om de ‘sjoemelsigaret’. In het filter van filtersigaretten zitten kleine gaatjes. Hierdoor zuigen de rookmachines die sigaretten testen, lucht door het filter, terwijl een roker die gaatjes met de vingers dichtdrukt bij het inhaleren. De lucht die de machines aanzuigen verdunnen de hoeveelheid teer, nicotine en koolmonoxide in sigarettenrook. Onderzoek van het RIVM liet eerder al zien dat de emissie door deze meetmethode twee tot meer dan twintig keer lager uitvalt, afhankelijk van het merk filtersigaret.

De huidige meetmethode van filtersigaretten klopt niet, concludeert de rechtbank nu. ‘Daarmee worden dus niet de emissiewaarden gemeten die bij beoogd gebruik van een sigaret vrijkomen’, concludeert de rechtbank. ‘Het is daarom niet duidelijk of filtersigaretten voldoen aan de wettelijke normen. Rokers kunnen dus veel meer schadelijke stoffen binnenkrijgen dan waarvan ze mogen uitgaan.’ De rechters geven de NVWA opdracht om ‘handhavend op te treden’ tegen de verkoop van filtersigaretten. De autoriteit moet zelf bepalen hoe die handhaving gebeurt.

Belangrijk nieuws

In een verklaring noemt De Kanter de uitspraak ‘ontzettend belangrijk nieuws, want het betekent het definitieve einde aan de sjoemelsigaret’. Volgens haar heeft de tabaksindustrie ‘jarenlang mensen extra verslaafd kunnen maken en houden’. Philip Morris International, het moederbedrijf van sigarettenmerken als Marlboro en L&M, geeft nog geen reactie op het vonnis. ‘We bestuderen nu eerst de uitspraak en kunnen geen commentaar geven. Wij zijn zelf geen partij in deze zaak’, laat een woordvoerder weten. Ook de NVWA wil eerst het oordeel van de rechtbank op zich in laten werken en pas daarna reageren.

De meetfout bij het testen van schadelijke stoffen in sigarettenrook is al langer bekend. Daarom vroeg de stichting de NVWA in 2018 om de verkoop van die sigaretten aan te pakken, maar de toezichthouder weigerde dat. Ook een bezwaar daartegen werd in 2019 afgewezen. Daarop stapten de rookbestrijders naar de rechter.