Huisartsen: ‘Zorg tijdens pandemie niet altijd optimaal’

Veel huisartsen ervaarden een ongewenste verzwaring van hun takenpakket tijdens de coronapandemie, bijvoorbeeld doordat veel zorg werd verplaatst van medisch specialisten in ziekenhuizen en de ggz naar de huisarts. Doordat patiënten niet altijd doorverwezen konden worden en langer bij de huisarts onder behandeling bleven, was de zorg die zij kregen niet altijd optimaal.

Dit constateert het RIVM in een onderzoeksrapport over de impact van de coronapandemie op de huisartsenzorg en de geleerde lessen. Daarvoor voerden onderzoekers in focusgroepen gesprekken met 27 huisartsen. 

Het overnemen van bijvoorbeeld controles en metingen, die normaal door een medisch specialist worden gedaan, werd door patiënten vaak als prettig ervaren, maar door veel huisartsen juist als ongewenst. Het vergrootte hun werkbelasting en bovendien werd het ziekenhuis ervoor betaald via de diagnose-behandelcombinatie (dbc).  

Verwijzen 

Een ander punt dat in het onderzoek naar voren komt is dat een deel van de huisartsen door de drukte in de ziekenhuizen en de afschaling van zorg drempels ervaarden voor het verwijzen van patiënten. Daardoor bleven patiënten vaak langer bij de huisarts onder behandeling, terwijl dat, volgens de huisartsen, lang niet voor elke patiënt goed was. Ook het verwijzen naar de ggz werd in de loop van de pandemie moeilijker, waardoor de zorg voor deze patiënten meer op het bordje van huisartsen terechtkwam. Volgens de onderzoekers geeft een deel van de huisartsen aan dat zij dit geen optimale zorg vinden, omdat ze onvoldoende geschoold zijn voor de begeleiding van 'zwaardere' patiënten. 

Terugloop

Huisartsen zagen ook vaak een terugloop van patiënten in hun praktijk, maar wisten niet altijd wat deze terugloop veroorzaakte. Huisartsen hadden tijdens de pandemie weinig zicht op de zorgvraag en de ervaren klachten van patiënten die de huisartsenpraktijk mogelijk meden uit angst voor besmetting. Daardoor kunnen zij lastig inschatten wat het gezondheidseffect van zorgmijding was en nog zal zijn.  

Volgens de onderzoekers hebben huisartsen tijdens de pandemie veel veranderingen doorgevoerd. Zo pasten zij vaak de frequentie van controles in de ketenzorg aan, werd er vaker zorg op afstand geleverd en nam het aantal contacten via de telefoon of videobellen en e-consulten toe. Over sommige veranderingen zijn huisartsen optimistisch en over andere juist niet. 

Toekomstvisie 

Huisartsen, andere zorgverleners, patiënten en beleidsmakers zouden samen een toekomstvisie moeten ontwikkelen op het takenpakket van de huisarts en de huisartsenpraktijk. Dit om de wenselijke veranderingen uit de coronapandemie te behouden, stellen de RIVM-onderzoekers. Het opstellen van deze visie en een actieplan rond de rol van de huisartsenzorg is volgens hen ook relevant in het kader van de pandemische paraatheid.