Tarief complexe zorg te laag

Bij de drie levertransplantatiecentra in Nederland zijn grote zorgen ontstaan over hun toekomstige financiering. Dat bevestigen vooraanstaande transplantatiedeskundigen tegenover Medisch Contact. Door het invoeren van een nieuwe bekostigingsstelsel in januari dreigen de transplantatiecentra niet meer kostendekkend te kunnen werken.

In Nederland vinden jaarlijks zo’n 120 levertransplantaties plaats in de academische ziekenhuizen in Groningen, Rotterdam en Leiden. Voor deze hoogcomplexe en kostbare zorg krijgen de centra per transplantatie op dit moment nog een zogeheten lumpsum, die kostendekkend is. Onder het nieuwe bekostigingsstelsel dat in januari ingaat, worden levertransplantaties ondergebracht in een diagnose-behandelcombinatie nieuwe stijl, de DOT. Op basis van kostprijsgegevens van de ziekenhuizen heeft de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) daar onlangs een tarief voor vastgesteld.

‘Wij hebben vervolgens laten doorrekenen welk bedrag wij onder het nieuwe stelsel gaan krijgen. Blijkbaar is er iets misgegaan bij de samenstelling van de vergoeding, want die blijkt tot onze verrassing bij lange na niet meer kostendekkend’, aldus transplantatiechirurg en hoogleraar Robert Porte van het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG).

Dat bevestigt MDL-arts Herold Metselaar, hoogleraar leverfalen en levertransplantatie van het Erasmus Medisch Centrum in Rotterdam. ‘Er zit een groot gat tussen wat op dit moment nog wordt vergoed en wat de NZa voorstelt. Niemand weet precies waar dat aan ligt, want de samenstelling van de vergoeding is zeer onduidelijk. De laatste letter van DOT staat voor transparantie, maar het tegendeel is het geval. Hoe verzin je het om iets zo ingewikkeld te maken.’

Wel is duidelijk dat het om grote bedragen gaat, benadrukt Metselaar. ‘Onze maag-, darm- en lever-afdeling kreeg afgelopen jaar voor zo’n vijftig transplantaties nog 4,7 miljoen euro. Zoals het er nu uitziet, wordt dat onder de nieuwe financieringswijze in het meest gunstige geval 3,8 miljoen euro.’

Volgens Metselaar levert de tekortschietende vergoeding komend jaar vanwege een overgangsregeling nog niet direct problemen op. ‘Dankzij die vangnetconstructie wordt volgend jaar nog 95 procent van de bestaande omzet gegarandeerd. Maar daarna wordt het een drama.’

Volgens de Rotterdamse arts zouden de finale tariefsonderhandelingen tussen de transplantatiecentra, de Nederlandse Federatie van Universitair Medische Centra (NFU), de NZa en DBC Onderhoud vorige week zijn mislukt. ‘De NZa zegt dat zij de tarieven heeft berekend op basis van de kostengegevens die bij haar zijn aangeleverd. Als het tarief niet klopt, zou het dus aan die data liggen. Zij zeggen daarom: jullie doen maar wat.’

Deze week zouden de transplantatiecentra en de NFU een officieel bezwaarschrift tegen de voorgestelde vergoeding hebben ingediend bij de NZa, aldus Metselaar. Woordvoerster Mariet Buddingh van de NFU kan de indiening van het bezwaarschrift niet bevestigen, maar erkent de problemen. ‘Dit onderwerp staat bij ons op het netvlies. De zorgen strekken zich bovendien uit tot een veel omvangrijkere groep van dure medische verrichtingen, waarvoor nu te lage vergoedingen dreigen. De zorgen daarover zijn groot.’ De NZa kon nog geen commentaar geven.

Artsen Porte en Metselaar waarschuwen voor de gevaren van tekortschietende financiering. ‘De levertransplantatiecentra gaan uiteindelijk zwaar in de min’, aldus Porte van het UMCG. De Groningse chirurg verwacht geen directe consequenties voor het aantal uitgevoerde transplantaties. ‘Als het ziekenhuis niet genoeg krijgt vergoed, stop ik niet meteen. Zoiets zeg je als dokter niet tegen een patiënt. Wel zullen levertransplantaties een grote verliespost gaan opleveren voor het ziekenhuis.’ Volgens Porte levert dat een onhoudbare situatie op. ‘Met zo’n zestig transplantaties per jaar zijn we zo snel door onze reserves heen.’

Ook Metselaar maakt zich zorgen. ‘Als je op elke transplantatie vreselijk gaat toeleggen, moet je een keuze maken. Je wilt ook niet enorm schrappen in de organisatie, en daardoor inboeten op kwaliteit. Ik kan mij niet voorstellen dat zoiets gebeurt, want de NZA zal toch niet van ons eisen dat wij onder de kostprijs werken. We leven in een fatsoenlijk land. Maar ik kan me voorstellen dat mensen nu nerveus worden, en nadenken over stopzetting.’

Mathijs Smit

Lees ook:

• Meer nieuws