‘RCT met griepvaccin niet haalbaar’
1 reactieEr is geen sterk bewijs voor de effectiviteit van het huidige griepvaccin, maar het is ondoenlijk om nu alsnog een randomized controlled trial (RCT) op te zetten. Beter is het om in te zetten op de ontwikkeling van een nieuw vaccin. Dat zei Roel Coutinho, directeur Infectieziektenbestrijding van het RIVM, tijdens een debatmiddag die de Gezondheidsraad deze week hield over griepvaccinatie.
De jaarlijkse influenzavaccinatie onder ouderen en risicopatiënten in Nederland staat ter discussie, onder meer naar aanleiding van een artikel in het Geneesmiddelen Bulletin waarin werd betoogd dat valide bewijs voor de werkzaamheid en effectiviteit ontbreekt.
Met de constatering dat het huidige griepvaccin geen hoge bescherming biedt, ‘maar dat we niets beters hebben’, zette de Britse griepdeskundige Angus Nicoll meteen al de toon van de middag. Het onderzoek dat er is, is kwalitatief en methodologisch onder de maat, zo betoogden vervolgens twee MC-columnisten, epidemioloog Luc Bonneux en arts-microbioloog Miquel Ekkelenkamp. Veel onderzoek kent bovendien grote tekortkomingen, aldus Ekkelenkamp, zoals surrogaateindpunten, het feit dat ziekte ten onrechte wordt geëxtrapoleerd naar sterfte, dat uitkomsten bij jongeren worden geëxtrapoleerd naar ouderen en dat seizoenssterfte wordt geëxtrapoleerd naar sterfte door influenza.
De Nijmeegse hoogleraar interne geneeskunde Jos van der Meer meende niettemin dat de beperkte gegevens die we hebben niet per se betekenen dat nu ook het bewijs van onwerkzaamheid van het vaccin is geleverd. Maar, zo zei hij ook, moesten we het griepvaccin nu invoeren, dan zou dat op basis van de bestaande onderzoeksresultaten nimmer gebeuren.
Roel Coutinho erkende dat er eigenlijk geen harde gegevens bestaan op basis waarvan kan worden vastgesteld dat ouderen baat hebben bij vaccinatie. Maar het pleidooi van Ekkelenkamp en Bonneux om dan nu alsnog een beslissende randomized controlled trial (RCT) te doen met het bestaande griepvaccin, vond Coutinho niet haalbaar. Hij ziet grote problemen, niet alleen in ethisch opzicht, maar ook praktisch.
Hij vermoedt dat er onvoldoende personen te vinden zullen zijn die deel willen nemen aan een dergelijke trial. Bovendien kost een trial miljoenen euro’s, die men beter kan investeren in de ontwikkeling van een nieuw en beter vaccin, aldus Coutinho. Dat vervolgens wél pas geïntroduceerd zal worden nadat het zijn werkzaamheid en effectiviteit in RCT’s heeft bewezen.
Henk Maassen
Lees ook:
- Elk land z’n obsessie
- ‘Nut griepprik niet aangetoond’
- GeBu te kort door de bocht over griepprik
- Dossier griep
J.V.M. Noordeloos
huisarts, BLOEMENDAAL
Geachte redactie,
Als ik de hele discussie lees over de effectiviteit van het huidige griepvaccin dan begrijp ik niet waarom we niet stoppen met de toediening van het nu bestaande griepvaccin. Volgens de hoogleraar Jos van der Meer zouden we volgens... de bestaande inzichten het nu gebruikte griepvaccin nooit invoeren. Roel Coutinho zegt dat er geen harde gegevens bestaan waarvan kan worden vastgesteld of dit griepvaccin wel werkt bij onze ouderen. Onbegrijpelijk, waarom we dan doorgaan met vaccineren met het huidige griepvaccin!
Deze ouderen zijn nu net de grootste doelgroep.
Waarom niet stoppen met deze jaarlijke vaccinaties. Er blijkt onvoldoende bewijs. Bijkomend voordeel is een jaarlijkse bezuiniging van enkele miljoenen euro's. Koos Noordeloos, huisarts Bloemendaal