‘Patiënt stierf niet door huisarts Tromp’
23 reactiesHet is onwaarschijnlijk dat de patiënt uit Tuitjenhorn bij wie huisarts Nico Tromp 1000 milligram morfine en 350 milligram Dormicum in het been spoot, daaraan is overleden. Dat stelde anesthesioloog en pijnbestrijder Kees Besse van het Radboudumc gisteren voor de Raad van State.
Echtgenote Anneke Tromp van overleden huisarts Nico Tromp en de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) hebben gisteren hun standpunten toegelicht in de zitting in hoger beroep bij de Raad van State. Tromp was in hoger beroep gegaan nadat de bestuursrechter juli 2015 had geoordeeld dat het volgens de regels was dat de IGZ haar man zeven dagen op non-actief stelde. Binnen zes weken doet de Raad van State uitspraak.
Anesthesioloog Kees Besse, vicevoorzitter van de multidisciplinaire richtlijncommissie Pijn bij kanker en lid van de KNMG-richtlijncommissie Palliatieve sedatie, was door de advocaat van Tromp gevraagd zich in de zaak te verdiepen en te getuigen. Besse concludeert dat de stervende patiënt dermate slecht gecirculeerde benen had waarin de huisarts pijnstiller en slaapmiddel spoot, dat hij ‘niet aan de morfine is doodgegaan, noch aan de midazolam, omdat dit zijn hersenen nauwelijks kan hebben bereikt.’
De IGZ verweet Tromp een hogere dosering te hebben toegediend dan de richtlijn beschrijft. Richtlijnopsteller Besse: ‘De richtlijn geeft een aantal handreikingen en is misschien voor 90 procent van de patiënten van toepassing, maar bij 10 procent niet. Er zijn situaties die buiten de richtlijn gaan. Als dokter moet je dan kijken wat je moet doen. Dan kan het zo zijn – dat doe ik zelf ook als ik iemand in een heel moeilijke medische toestand moet sederen – dat je kiest voor een heel andere toediening en een veel hogere dosering dan in de richtlijn staat. Dat was in de situatie van Tromp ook zo, moeilijk en onverwacht.’
Lees ook
GJ Bonte
Neuroloog, Dalfsen Nederland
http://www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJMra1507771 - Net gelezen. Door het optreden van tolerantie, niet te verwarren met verslaving, wordt in dit overzicht tot 800mg Morfine Equivalenten als normale dosering genoemd. Dan lijkt 1000mg als ultieme pal...liatieve behandeling bij een ernstig benauwde patiënt opeens helemaal niet zoveel meer. Wat ik niet begrijp is dat voor dat je iemand aan de schandpaal nagelt, behalve met de dokter in kwestie te gaan praten, eventjes de literatuur induikt om na te gaan wat in dergelijke situaties normale doseringen zijn. Zoals ik wel vaker heb gezegd over de IGZ: Geen kennis, geen kunde, geen interesse. Belangrijkste vraag voor de IGZ: Hoe goed is de koffie bij de Raad van Bestuur? En die had Nico Trom nu net niet...
Harrie Verbon
hoogleraar openbare financiën, Tilburg
In de zaak Nico Tromp, die nu bij de Raad van State in hoger beroep voorligt, zijn de IGZ en het openbaar ministerie zeer onzorgvuldig opgetreden (MC 15/2016: 6). Het is ze echter nauwelijks kwalijk genomen door de commissie-Bleichrodt die deze zaak ...onderzocht (maart 2015) en al zeker niet door de betrokken ministers.
Bleichrodt somt alle onzorgvuldigheden op, maar vond ze niet zwaarwegend; ik vind ze shockerend voor instanties die over leven en dood gaan. De samenwerking tussen justitie en zorg(instanties) gaat kennelijk gauw fout bij cruciale problemen. Zo werd in het geval van Bart van U. juist niet opgetreden tegen de verdachte terwijl er voldoende aanwijzingen voor een structureel probleem waren. In het geval van Nico Tromp werd juist onevenredig hard ingegrepen door het openbaar ministerie tegen de ‘verdachte’, terwijl er slechts één indicatie was van een probleem. In het geval van Van U. hadden, als er wat beter op signalen was gereageerd, twee moorden voorkomen kunnen worden, en in het geval van Tromp als het signaal zorgvuldiger was onderzocht, een zelfmoord. Kortom, het zou best kunnen zijn dat de samenwerking tussen justitie en zorginstellingen (GGZ, IGZ en het OM) structureel fout lijkt te zijn, en het optreden van Nico Tromp juist een incident. Of misschien zelfs niet eens een incident, gezien de getuigenverklaring van anesthesioloog Besse. Bleichrodt, de instanties en de ministers suggereerden het tegenovergestelde: Tromp was structureel fout, miscommunicatie binnen IGZ en tussen IGZ en OM waren incidenten. Laten we inderdaad hopen dat naast de onzorgvuldigheid van het handelen van de IGZ, die vaststaat (zie Bleichrodt), de Raad van State concludeert dat de IGZ ook onrechtmatig heeft gehandeld.
W.J. Duits
Bedrijfsarts, HOUTEN Nederland
Jaren geleden werd er geroepen "Nederland moet demedicaliseren", wordt het niet tijd voor "Nederland met dejuridiseren". Het is kennelijk een plaag aan het worden, die onze maatschappij op meerdere plaatsen aan het verkrampen is.
P.J.M. van Loon
orthopeed, OOSTERBEEK Nederland
Eindelijk ook in deze casus een stuk geneeskundige nuance, waar de steeds Inquisitoneler ingestelde IGZ kennelijk niet op wilde wachten.
Hoe komt het toch, dat er vooral in NL wetgeving wordt geadviseerd, die de zorgverlener acuut van de werkvloer ...wil halen, als er ook maar een wijzend vingertje naar hem/ haar wordt uitgestoken? Was een Lucia de B. niet genoeg om rechters en juristen wat zuiverder naar de medische waarheid bij het uitoefenen van het vak te leren kijken ?
IGZ laat zich niet horen, omdat ze zich kennelijk gedekt weet door adviserende juristen bij VWS. Het is voor alle zorgverleners van belang mee te kijken hoe de naam van deze stoere, maar zeer patientgebonden huisarts met al zijn menselijk feilen ( artsen zijn toch mensen?) posthuum van het juridisch etiket "potentiele seriemoordenaar" afkomt.
In mijn eigen queeste met IGZ (Zie MC 15 jan.2015), waarover zelfs de Nationale Ombudsman Brenninkmeyer een vernietigend rapport over het handelen van de IGZ uitbracht , vertrok de nieuwe IG geen spier toen de onderzoeksjournalist van MC haar vroeg of ze de aansprakelijkheidsstelling serieus genomen had. IGZ had niets fout gedaan. IGZ kent kennelijk geen nuances, zeker geen medische.
B.K. Teng
oud-huisarts, Leiderdorp Nederland
In de discussie is duidelijk kan worden gedestilleerd dat verscheidende niveau van normen en waarden in professionaliteit, privé, publiek en politieke vlakken worden onderling verward, verwant en onnodig gepolariseerd. Ieder collega zullen zieren als... hij/zij in dit specifieke situatie kan collega Tromp medische handeling respecteert. Alleen ik ben niet in het vizier geweest en niet gedurfd om ruiterlijk te erkennen. Mijn dank aan mevrouw Tromp voor haar voorbeeldige en blijvende ondersteuning.
W.J. Duits
Bedrijfsarts, HOUTEN Nederland
Geneeskunde en Geneeskunst, protocol versus, compassie. Gaat het hier niet om? Toch doet me deze casus ook denken aan "Die verlorene Ehre der Katarina Blum", van Heinrich Böll, een onschuldige jonge vrouw wordt onderwerp van een grote media hetze. En... het heeft ook iets van Kafka, zoals de officiële instanties er mee zijn om gegaan.
anoniem
huisarts
Ik ben heel blij met de uitspraak van collega Kees Besse. In de bijna 20 jaar dat ik nu (huis)arts ben, heb ik meerdere malen meegemaakt dat ik met morfine niet uitkwam, zeker niet als er al gewenning was opgetreden. Als iemand al aan doses van 100mg... gewend is, werkt de 10 mg volgens de richtlijn natuurlijk niet! En middenin de nacht bij een benauwde, stervende patient moet je wat. Op zich kun je dan ook niks meer fout doen, want sterven gaat de patient toch. Waar de schrik voor mij als huisarts -nog steeds- in zit, is hoe Tromp nadien is bejegend. Opeens had iedereen een mening.
W.J. Jongejan
huisarts n.p., Woerden nl
Zelfs het intraveneus toedienen van een zeer hoge dosis morfine bij een reeds flink morfine-resistente patiënt door eerdere toediening van opiaten(evt. synthetische) hoeft niet te leiden tot diens dood.
liever anoniem
huisarts
#Frijns; "zinloos handelen voor de buhne bij een stervende patient?" Dat is niet bepaald de indruk die ik heb van het handelen van Nico Tromp...welke buhne? Er heeft zich een huisarts gesuicideerd omdat hij zich dermate wanhopig voelde, door een publ...iekelijke schorsing o.a. Ik herinner mij nog het moment dat ik de schorsing met naam en toenaam op radio 1 hoorde. Wat mij betreft moet de IGZ zich hiervoor (o.a.) verantwoorden. Dood door schuld. Maar IGZ is een grote organisatie...en Nico Tromp was een individu. Ik ben onder de indruk van de moed van deze anaesthesioloog, die mijn indruk als huisarts bevestigt, dat morfine lang niet altijd zijn werk (meteen) doet. Bovenal ben ik onder de indruk van de moed van weduwe Tromp. Ik hoop van harte op posthuum eerherstel van huisarts Nico Tromp. Ook in de media.
P.D.F. Frijns
Specialist ouderengeneeskunde, GELEEN Nederland
Vaak komen we in situaties dat familie van stervenden de situatie door hun beleving anders, ernstiger inschat dan wij als professinal. Regelmatig wordt er om meer (morfine) gevraagd en meer spuiten is vrij simpel maar vaak niet de oplossing. In plaat...s van meer spuiten geef ik uitleg. De emotionele vraag van familie met morfine beantwoorden zie ik als de buhne.
Als je als arts weet wat je doet en srevig in je schoenen staat pleeg je geen suicide als je ter verantwoording wordt geroepen. Wat de reden van deze wanhoop was weten we niet maar ik vind het te kort door de bocht om de schuld van de suicide alleen in de schoenen van IGZ te schuiven. Ik mis in de meeste reacties enige rationaliteit en zie alleen emoties waarbij de verontwaardiging in de loop van de tijd groeit en de objectiviteit vertroebelt.
P.D.F. Frijns
Specialist Ouderengeneeskund, GELEEN Nederland
Als de circulatie van de patiënt zo slecht was als opeens iedereen schijnt te weten en intraveneus spuiten mogelijk niet meer zinvol was en de patiënt niet is overleden door de overdosis, was deze hele overdreven toediening dan nog wel zinvol of alle...en eigenlijk zinloos handelen voor de buhne bij een stervende patiënt. De nieuwe informatie overtuigt mij totaal niet en pleit huisarts Tromp niet vrij. Ik denk dat de mening die nu opduikt door elke jurist als bewijs wordt onderuit gehaald.
J.W.K. van den Berg
longarts, Zwolle Nederland
Hulde voor mevrouw Tromp en voor collega Besse. Richtlijnen bieden houvast, maar niet in alle gevallen.
T.A.W. Linssen
Huisarts, Maastricht Nederland
Collega Tromp en zijn weduwe verdienen onze compassie en hoe hij is aangepakt door IGZ/OM is absoluut buitensporig ("moord"...pfff). Veel collega's deelden mijn verontwaardiging over die aanpak. Zeer kritische beschouwing van het handelen van IGZ/OM ...is op zijn plaats.
Maar: de kale feiten van Tromps handelen (dosering, gebrek aan normale euthanasieprocedure of verzoek etc. etc.) kan ik niet begrijpen en ik wil me er als collega-huisarts niet mee identificeren. Veel collega's deelden mijn verbazing over die feiten. Ongetwijfeld oprecht goed bedoeld, maar niet zo goed gedaan als van ons huisartsen verwacht mag worden.
Ik hoop dat er naast alle verdriet ook iets positiefs uit deze tragische casus voortkomt. Er valt procedureel en medisch-technisch veel van te leren, voor IGZ/OM én dokters...
G.W.A.M. Bles
huisarts , Rotterdam Nederland
Standaarden en richtlijnen zijn geweldig voor de professional om je de stand van de wetenschap eigen te maken. De professional moet de mogelijkheid hebben op grond van common sense, compassie en best care beargumenteerd af te wijken ervan.
Dat zijn n...aar mijn mening de kenmerken van een goed professional in de zorg en dat is ook wat onze belangrijkste doelgroep, de patient in ons respecteert en wil. Collega Tromp stond bekend als een goede betrokken huisarts, mogelijk heeft hij niet zo handig gehandeld, maar ik kan mij niet aan de indruk onttrekken dat hij slachtoffer geworden is van een omgeving die er geen sikkepit van snapt ! Ik hoop echt dat collega Tromp postuum een lintje krijgt als excellent zorgverlener.
J.J.P. Lamore
chirurg in ruste, NAALDWIJK Nederland
Eindelijk een nuchter en verstandig standpunt van een anesthesioloog. Afgezien van het genoemde feit dat er geen circulatie meer was op het moment van toediening was de patiënt al totaal ongevoelig geworden voor morfine vanwege gewenning.
E.P.P. Wijthoff
huisarts NP, Leeuwarden Nederland
Op 23 oktober 2013 schreef ik een ingezonden stuk in de Telegraaf, mede geinspireerd door de column "Sterven volgens protocol" van, helaas wijlen, prof.dr.B .Smalhout. Helaas is het nog steeds actueel........ :
Het gaat om de zaak "Tuitjenhorn" en de... werkelijk meer dan schadalige aanpak van IGZ en politie.
Zelf heb ik ook honderden terminale patienten mogen begeleiden. Daarbij zijn richtlijnen en protocollen
een handvat, maar je moet altijd je verstand en gevoel erbij gebruiken. Het belang van de patient in doodsnood staat altijd bovenaan. Er zijn situaties, de meeste artsen zullen dit beamen,dat je ervan af moet wijken in het belang van je ernstig zieke patient. Nood breekt soms wet. De betrokken huisarts had dit kunnen uitleggen maar kreeg geen kans.Nee, een huiszoeking <KGB-methoden> en nota bene op non-actief gesteld.Deze dorpsdokter in hart en nieren als moordenaar neerzetten. Met heel tragische gevolgen dus.
We zijn zo weer terug in de jaren tachtig en daarvoor , ondanks de goedbedoelde regels.
Het moet straks weer "stiekem,zonder pottenkijkers" in het belang van de terminale patient die, als het echt niet meer gaat, op zijn arts vertrouwt. Ik ben verdrietig en boos. Heel erg boos.
Dit geldt dus na na twee en een half jaar helaas nog steeds ........
UIt de vele reacties toen ,bleek dat vrijwel iedereen , zowel artsen als patienten , in een dergelijke terminale noodsituatie , waar er geen tijd meer is voor bureaucratische handelingen , een arts als TROMP zouden willen hebben !!! Ik ook.
Erik Wijthoff , huisarts np < Voorheen Oenkerk en omstreken>
J.T te Gussinklo
Voormalig Internist, ZWOLLE
Goed deze analyse. Coll. Frijns wijs ik er op dat wellicht bij een (veronderstelde) slechte circulatie intraveneuze toediening niet altijd haalbaar is.
http://www.dutchbuttonworks.com/2013/10/1000-mg-of-100-mg/
P.D.F. Frijns
Specialist Ouderengeneeskunde, GELEEN Nederland
Weer een mening. Nu voor betrokkenen een keer een gunstige en meteen de waarheid. Baseert Besse zich op een door hem uitgevoerde sectie of beweert hij enkele algemeenheden? Naast de abnormaal grote hoeveelheden was de attitude rondom deze casus getui...ge de verhalen van aanwezigen discutabel. Als de situatie zo precair was had een kleinere dosis intraveneus wellicht meer getuigt van goed hulpverlenerschap.
Ik vind het verhaal van Besse niet bepaald overtuigend.
J.W.K. van den Berg
longarts, Zwolle Nederland
Hulde voor mevrouw Tromp en voor collega Besse. Richtlijnen bieden houvast, maar niet in alle gevallen.
Els van Veen
huisarts, Dalfsen
Diep, diep respect voor weduwe Tromp. Heel erg benieuwd naar -eindelijk- een reactie van de betrokken personen van de IGZ.
W.J. Duits
Bedrijfsarts, HOUTEN Nederland
Laten we hopen dat het mag leiden tot een postuum eerherstel van een betrokken collega. Sterkte mevrouw Tromp.
GJ Bonte
Neuroloog., Dalfsen Nederland
@Els van Veen: De IGZ hult zich in stilte... En kan dat maar beter blijven doen. Het blijkt bij herhaling een papieren tijger die zich kenmerkt door incompetentie, domheid en desinteresse. Een organisatie die zich kenmerkt door het maar al te graag s...chrijven van allerhande rapportjes over vermeende misstanden, maar daarbij echt schrijnende en onacceptabele situaties liever maar onaangeroerd laat, en in plaats daarvan liever gemakkelijke slachtoffers kiest waar men publicitair mee denkt te kunnen scoren, zoals in dit geval Tromp, of door heel manmoedig een neurochirurg te berispen die zich eenmaal vergist tussen links en rechts. Volgens mij kunnen we deze organisatie beter opheffen. Ik denk dat het geld dat hieraan besteed wordt beter ergens anders voor gebruikt kan worden.
Bart Bruijn
Huisarts, STREEFKERK Nederland
Eindelijk, bravo!
Daarbij, mijn diepe bewondering voor de weduwe Tromp!