Meneer de dokter

Imago’s groeien, bloeien, breken en sterven – soms letterlijk – volop in Aderlaten & Wonderbaarlijke Genezingen. Liefdes, patiënten en frustraties trouwens ook. In zijn debuutroman, nu vertaald in het Nederlands, zet de Canadese arts Vincent Lam vlot, realistisch en vaak (zwart) humoristisch de belevenissen van medisch studenten en jonge artsen op papier. Van voor het eerst in een lijk snijden en het eerste sterfgeval, via psychotische, gewelddadige en overspelige patiënten, tot drinkende dokters en artsen als patiënt.

Het beeld dat artsen (in spe) hebben van patiënten, zichzelf en het vak komt regelmatig terug in dialogen en gedachten. Zoals wanneer het personage Fitzgerald vertelt hoe hij – na een dienst – toekijkt hoe een voorbijgangster paniekerig reageert op een bewegingsloze man in een park. Zijn jas dicht geritst zodat niemand zijn groene doktershemd ziet:

‘Ik stelde me voor wat er zou gebeuren als ik erheen ging. Hij was in orde, gewoon een junkie aan de heroïne, maar ik zou daar met mijn doktersimago staan en dus niet aan kunnen ontsnappen. Of misschien was hij al dood. Dan zou ik beginnen te reanimeren, al zou dat niet helpen als hij al die tijd al dood was, maar als ik voor meneer de dokter speelde, moest ik wel iets doen om een goede indruk te maken (...)’

Of dokter Chen, met slaapgebrek en tegenzin op weg naar een nachtdienst op de spoed­eisende hulp van zijn ziekenhuis: ‘Ik laat de snelheidsmeter van mijn zilverkleurige Benz hoog oplopen en voeg met een razende motor in. Ik voel vaag dat ik me zou moeten schamen, dat ik een rijdende clichédokter ben.’

En de prachtige passage over wederom Fitzgerald als hij zelf op het ziekbed belandt vanwege SARS. ‘Wie zou hij zijn als hij geen dokter was? Zijn persoonlijkheid van voordat hij dokter werd, leek hem een half onthouden, gedroomde versie van hemzelf, iemand die hij in zijn huidige leven onmogelijk kon voortzetten. Ook al verlangde hij ernaar het medische bolster van zich af te schudden wanneer hij alleen was, toch was het angstaanjagend zich te herinneren hoe hij in aanwezigheid van anderen iets anders kon zijn.’

Om het geheugen op te frissen of complete leken door het boek te helpen, verklaart de auteur achterin de gebruikte medische termen. Die onthullen overigens dat Lam een soms niet al te snugger beeld van zijn lezers heeft: zelfs ‘stethoscoop’ staat uitgelegd. Babs Verblackt

Vincent Lam, Aderlaten & Wonderbaarlijke Genezingen, De Geus, 288 blz., 22,50 euro.