Gezondheidsraad weert deskundigen met belangen

Deskundigen die commerciële belangen hebben die niet scherp af te bakenen zijn, mogen geen lid meer worden van een commissie van de Gezondheidsraad (GR). De GR wil daarmee voorkomen dat betrokkenen in een kwaad daglicht komen te staan en dat het vertrouwen in de GR-adviezen wordt aangetast.

Dat blijkt uit het jaarverslag dat de raad heeft gepubliceerd, waarin wordt uitgelegd welke interne procedures zijn aangepast om te voorkomen dat eventuele belangen van deskundigen die bijdragen aan GR-adviezen afbreuk doen aan de onafhankelijkheid van die adviezen.

Volgens de raad volstaat de bestaande code die beïnvloeding door belangenverstrengeling moet voorkomen nog wel, maar zijn ‘de touwtjes strakker aangetrokken’. De rol van adviseur is afgeschaft, omdat die in de praktijk en in de ogen van de buitenwereld te schimmig was. Ook is beter geformuleerd welke rol een deskundige kan spelen in het adviesproces. Deskundigen met commerciële belangen mogen wél worden ingeroepen door middel van een zogenoemde hoorzitting of interview, waardoor ze meer op afstand staan.

Sfeer van verdachtmakingen
De GR stelt dat er een sfeer van verdachtmakingen hing rond het onderwerp van belangenverstrengeling. Toch vindt de raad dat er niet altijd wat aan de hand is als iemand belangen heeft. Wél wil ze intensiever communiceren over het onderwerp door het vaker te bespreken en in vergaderingen te kijken of er agendapunten zijn waarbij sommigen zich moeten excuseren omdat ze juist bij dat onderwerp een belang hebben.

In juni 2015 kwam de GR in opspraak door de ophef rond de zakelijke belangen van hoogleraar en klinisch patholoog Chris Meijer, die lid was van de raad. De zakelijke belangen van Meijer zouden niet bekend zijn geweest bij de raad en ook niet bij werkgever VUmc. Meijer stapte enkele weken later op als GR-lid. Een onderzoekscommissie van VUmc oordeelde dat het verzwijgen van zijn belangen ‘hooguit enigszins verwijtbaar’ is en dat het vertrouwen in de medische wetenschap in uitermate geringe mate is geschonden.

Simone Paauw
@SPaauw