Geheugenverlies door statine niet aangetoond

Patiënten die starten met een statine of een andere cholesterolverlager hebben in de eerste maand hierop volgend bijna vier keer zoveel kans op acuut geheugenverlies. Dit zou het gevolg kunnen zijn van een detectiebias, vermoeden Brian Strom en de zijnen in JAMA Internal Medicine.

Zij vergeleken meer dan 400.000 patiënten uit de huisartsenpraktijk zonder cholesterolverlager met evenzoveel patiënten die voor het eerst startten met een statine, bijvoorbeeld simvastatine. Ter controle vergeleken zij een groep van ruim 26.000 patiënten die een niet-statine – zoals fibraten – gebruikten. Vooral bij statines is een (inconsistente) relatie bekend met het optreden van reversibel geheugenverlies. Strom en zijn collega’s bekeken middels dossieronderzoek of er in de eerste drie maanden geheugenverlies werd gerapporteerd. Statinegebruikers hadden een statistisch significant grotere kans (OR 4.4, 95%-BI 3.01-6.41) op geheugenverlies dan de patiënten zonder cholesterolverlagers, optredend binnen dertig dagen na het starten van de therapie. Verrassend genoeg vonden de onderzoekers ook een groter risico (OR 3.6) op acuut geheugenverlies bij de patiënten met een niet-statine. In beide groepen was er na drie maanden geen significant hoger risico meer. In een aanvullende vergelijking tussen statinegebruikers en niet-statinegebruikers zagen zij überhaupt geen verschil in het optreden van geheugenverlies.
De auteurs concluderen dat alle cholesterolverlagers een grotere kans geven op acuut (reversibel) geheugenverlies. Maar gezien de verschillende werkingsmechanismen van deze middelen vinden ze het onwaarschijnlijk dat het gaat om een bijwerking en schrijven zij deze toename eerder toe aan een detectiebias door frequenter artsenbezoek.

Karen Slikboer

JAMA Intern Med. doi:10.1001/jamainternmed.2015.2092

Lees ook

• Statines ongeschikt als primaire preventie (25 oktober 2013)
• Voorschrijfbeleid ziekenhuizen bron van verspilling (Nr. 06 - 06 februari 2014)
• Films over geheugenverlies (18 december 2013)
• Medisch Contact-special: Het Geheugen (Nr 51/52 - 18 dec 2013)