Fasciitis necroticans

Een 69-jarige man bezocht de afdeling Spoedeisende hulp in verband met koorts, algehele malaise en spierpijn in de armen en benen. Hij was vlak voor zijn wintersportvakantie verkouden geworden. Een week later voelde hij zich acuut zieker worden waarbij hij ook huidafwijkingen ontwikkelde op zijn rechterscheenbeen, linkerknie en rechterelleboog.

Bij onderzoek maakte hij een zieke indruk (ademhalingsfrequentie 30/min, pols: 78/min, RR: 125/80 mm Hg, O2-saturatie: 95%, temperatuur 39 °C). De rechterelleboog was zeer pijnlijk en gezwollen met een niet-scherp begrensde roodheid (foto 1). Er waren geen wonden. Aanraking en bewegingen waren zeer pijnlijk.

Het bloedonderzoek was als volgt: leukocyten 3,800 x 109/l, CRP 411 mg/l, CK 814 u/l. Binnen een dag ontstonden soortgelijke huidafwijkingen op de linkerelleboog, rechterhand en het rechteronderbeen. De patiënt werd onder de klinische verdenking fasciitis necroticans geopereerd waarbij de fascies van beide armen en het rechterbeen necrotisch bleken te zijn (foto 2). Er volgde een ruime necrotectomie en intraveneuze antibiotische behandeling met penicilline. In het citogram waren streptokokken zichtbaar.

Na meerdere operaties kon patiënt met gesloten wonden naar huis ontslagen worden.

Fasciitis necroticans wordt meestal veroorzaakt door een infectie met Streptococcus pyogenes. Typerend voor het beeld zijn de griepachtige prodromen met uiteindelijk een snel verslechterende situatie met sepsis, disproportionele spierpijn en huidafwijkingen. Daarnaast kunnen gastro-intestinale verschijnselen als braken en diarree zich ook voordoen. Het is niet gebruikelijk dat de ziekte zich, zoals bij onze patiënt, multifocaal manifesteert. Differentiaaldiagnostisch dient gedacht te worden aan cellulitis, erysipelas, gasgangreen, bursitis, artritis, (pyo)myositis. Er dient zo snel mogelijk een ruime chirurgische necrotectomie van al het aangetaste weefsel verricht te worden met het intraveneus toedienen van penicilline. Ondanks behandeling kan de mortaliteit oplopen tot 70 procent.

dr. Anand G. Menon, chirurg,
dr. Taco J. Blokhuis, chirurg,
afdeling Heelkunde, Universitair Medisch Centrum Utrecht

Correspondentieadres: a.g.menon@umcutrecht.nl; c.c.: redactie@medischcontact.nl.

Klik hier voor alle bijdragen in de rubriek Gezien

Via de rubriek Gezien kunt u opmerkelijke in Nederland gepresenteerde casuïstiek aan uw collega’s tonen. U kunt uw bijdrage (beeld of geluid) met korte uitleg sturen naar redactie@medischcontact.nl. De redactie heeft het recht inzendingen te redigeren en in te korten.

Wilt u liever eerst zelf puzzelen? Ga dan naar www.medischcontact.nl, bekijk alvast het beeldmateriaal dat wij voor u hebben klaarliggen en bedenk wat daarop is te zien. In het eerstvolgende nummer van Medisch Contact leest u of u het bij het rechte eind had!