Euthanasie demente patiënten

In het artikel ‘Net zo wilsonbekwaam als een pasgeborene’ (MC nr. 47/1999, blz. 1638) geeft Ed Kenter in een helder betoog een aanzet tot de discussie over het probleem van de euthanasie bij demente patiënten.

De artsen van het SCEA-project (Steun en Consultatie Euthanasie Amsterdam) hebben uitvoerig met elkaar van gedachten gewisseld over deze materie, aan de hand van een concreet voorbeeld.

Bij het SCEA komt een aanvraag binnen voor een consultatie bij een 75-jarige man die lichamelijk gezond is, maar volledig dement. Hij is gedesoriënteerd in tijd, plaats en persoon. Deze man heeft een positieve indicatie voor een psychogeriatrische opname. Er is een geactualiseerde wilsverklaring. Zijn gemachtigde verzoekt thans om euthanasie. De consulent gaat op pad om de zorgvuldigheidseisen te toetsen.

De wilsverklaring is indertijd opgesteld vanuit een voorstelling van de toestand waarin de patiënt zich nu bevindt. Een ‘angst voor ... verklaring’. In deze casus is er heden geen sprake meer van vrijwilligheid, de patiënt weet immers van niets. En hoe kan de consulent zich thans een oordeel vormen over de duurzaamheid of de ondraaglijkheid van het lijden?

Bij demente - wilsonbekwame - patiënten zullen de SCEA-artsen, allen jarenlang huisarts, ervaren in het levensbeëindigend handelen en in het beoordelen van levensbeëindigend handelen, op niet te toetsen criteria stuiten. In alle discussies over deze zeer complexe materie ervaren wij dat de consulenten niet zijn geconsulteerd.

Zou het niet voor de hand liggen dat de politici, juristen, ethici en overigen, die nu al een duidelijke mening blijken te hebben, te rade gaan bij de consulenten en de daadwerkelijke uitvoerders van de euthanasie?

Amsterdam, december 1999