Echinacea weer niet werkzaam

Echinacea, als plantenextract veelvuldig gebruikt tegen verkoudheid, is nogmaals onderzocht. Ditmaal kregen in een prospectief onderzoek vrijwilligers die werden geïnfecteerd met een verkoudheidsvirus verschillende doses van extracten van de wortel. Wederom leverde dit geen klinisch waarneembaar effect op. Dit blijkt uit een onderzoek gepubliceerd in New England Journal of Medicine van 28 juli.
Beeld: Zefa

Onderzoekers onder leiding van David Gangemi gebruikten in een door het Amerikaanse National Center for Complementary and Alternative Medicine (NCCAM) gesponsorde studie drie extracten van de wortel van E. angustifolia In eerder onderzoek was gevonden dat de belangrijkste bestanddelen van de wortel van deze soort echinacea een stimulerend effect op het immuunsysteem hebben. Extracten werden gemaakt met 20 procent ethanol, 60 procent ethanol of met behulp van een speciaal soort koolstofdioxide. Vervolgens werden 437 proefpersonen gerandomiseerd naar zeven behandelschema’s. Een deel van de vrijwilligers werd niet alleen behandeld nadat ze met het rhinovirus type 39 werden geïnfecteerd, maar kreeg ook een profylactische behandeling; andere proefpersonenen kregen alleen nadat infectie had plaatsgevonden het fytotherapeutische middel.

De onderzoekers vonden geen significante verschillen tussen de groepen behandeld met de diverse extracten en de placebogroep. Er was geen effect van echinacea op de mate van infectie - bepaald door het aantal virusdeeltjes te meten - en men vond ook geen verbetering van klinische symptomen. De auteurs concluderen dan ook dat de onderzoeksresultaten bijdragen aan de steeds groeiende hoeveelheid onderzoek waaruit blijkt dat echinacea geen effect heeft op verkoudheid. De bewijslast voor de werkzaamheid van deze behandeling moet liggen bij degenen die het middel promoten, stellen zij.

In een bijgaand commentaar deelt Wallace Sampson deze mening. Hij ageert tegen het steeds maar weer opnieuw onderzoeken van alternatieve behandelingen die uit eerder onderzoek ineffectief bleken. Het is inderdaad mogelijk dat andere delen van de plant of het gebruik van een andere extractiemethode wel een effect van echinacea op verkoudheid laten zien, zoals ook de auteurs van het NEJM-artikel schrijven. Of het ook zinvol is om hiernaar steeds opnieuw onderzoek te doen, is echter de vraag, stelt Sampson. ‘De zoektocht naar werkzame bestanddelen wordt meestal ingezet nadat is vastgesteld dat een extract van de gehele plant werkzaam is. Het nut van studies naar de werkzaamheid van bestanddelen van echinacea, terwijl duidelijk is dat toediening van een extract van de hele plant niets doet, is op zijn minst twijfelachtig’, aldus Sampson. \<\< Twan van Venrooij