De Algemene OuderdomsWende

Er was eens een land waar, nog niet eens zo heel lang geleden, mensen op hun 65ste verjaardag ophielden met werken. Zij vonden dat prima. Iets korter geleden stopten die Nederlanders, want het gaat over ons, nog eerder met werken. Dikwijls wel vijf jaar eerder.

Dat was om de arbeidsparticipatie van jongeren te stimuleren; terecht wensten zij een plek op de arbeidsmarkt. Politici waren daar een groot voorstander van, want tevens kon hiermee het aantal arbeidsongeschikten onder oudere werknemers worden teruggedrongen.

Zelfs nog veel minder lang geleden, eigenlijk pas zo’n drie jaar, was de verkiezingsbelofte van vrijwel elke politieke partij dat dit uitgangspunt zou worden gehandhaafd. Mensen zouden niet langer hoeven te werken dan tot hun 65ste. Dus wisten we waarom we kozen, wat we kozen en wie. Of toch niet?

In de dagen waarin een bankdirecteur het nieuws spectaculair domineerde, voltrok zich tevens het grootste kiezersbedrog in tijden. Nadat werkgevers- en werknemersorganisaties er helaas niet in waren geslaagd om vóór 1 oktober met een gezamenlijk alternatief te komen voor verhoging van de pensioenleeftijd, zagen kabinet en regeringspartijen binnen twee weken hun kans schoon voor ‘de Algemene OuderdomsWende’. In twee stappen gaan werknemers uiteindelijk pas op hun 67ste met pensioen en krijgen dan hun AOW en pensioen uitbetaald.

Er werden legio andere mogelijkheden aangedragen; volgens de LAD ook veel bétere alternatieven, maar men ging er niet op in. Zo vinden wij dat inzetten op hogere arbeidsparticipatie tot het 65ste jaar veel meer zou moeten worden nagestreefd; nu dreigen opnieuw arbeidsongeschiktheidsvoorzieningen het alternatief te worden. En dan zijn we dus terug bij af.

Is de huidige financieel-economische situatie aangegrepen om te volharden in deze slechte maatregel? Het LAD-bestuur denkt van wel. Wij vinden dat het kabinet beter had kunnen luisteren naar het brede maatschappelijke verzet. Plotseling werd een tempo aan de dag gelegd dat we niet gewend zijn, en werd er gemakkelijk gekozen voor een complex systeem dat nog allerlei uitvoeringsproblemen kent.

Binnen dat systeem horen naar mijn mening bijvoorbeeld veel meer zware beroepers dan men nu voor ogen heeft. In onderwijs en gezondheidszorg werken dan wel geen stratenmakers, maar ook in die sectoren zijn er vele functies die om andere redenen zeer belastend zijn. En veel economen kunnen het argument van toekomstige onbetaalbaarheid gemakkelijk ontkrachten.

Het was al onrustig in Den Haag en dat zal er zeker niet minder op worden. Er wordt al actie gevoerd en nog meer acties zullen volgen. Van links tot rechts. De campagnes voor de gemeenteraadsverkiezingen beginnen binnenkort en uiterlijk volgend jaar om deze tijd zijn er Kamerverkiezingen. Enkele politici hebben al gezegd bij een volgende kabinetsformatie deze bezuinigingsmaatregel te willen terugdraaien. Vooral omdat het stimuleren van de arbeidsparticipatie van ouderen, maar dan op vrijwillige basis, op andere manieren kan worden gerealiseerd.

Ik hoop dat toch nog zal worden geluisterd naar argumenten en dat het belang van het maatschappelijk draagvlak daarmee alsnog wordt erkend.

Gert van Enk, voorzitter LAD