Van cao’s, de zaken, die voorbijgaan… - Voorzitter LAD

In de ruim vijf jaren dat ik voorzitter ben van de LAD, valt me op dat veel cao-overleg zich afspeelt in het voorjaar. Dat was waarschijnlijk al zo, maar in deze functie raak je bovengemiddeld attent. Over
de volle breedte van de zorgsector word ik goed geïnformeerd over verloop en uitkomsten van de onderhandelingen. Een fascinerend gebeuren, waar je als dokter ‘van huis uit’ niet zo vertrouwd mee bent.

Het overleg speelt zich onder veranderend gesternte af. De titel van de cao-brochure voor de umc’s is heel treffend: ‘(Samen)werken in dialoog!’. Het samenspel tussen expertises in netwerken heeft aan belang gewonnen. De LAD voelt zich daarbij thuis. Om m’n allereerste voorzitterscolumn uit 2009 aan te halen: ‘Samenwerking moet steeds uitgangspunt van ons handelen zijn. Positief stimulerend
samen werken aan betere gezondheidszorg.’ (MC 6; 2009: 259)

De financieel-economische situatie speelt, naast wettelijke en zorginhoudelijke veranderingen, natuurlijk een belangrijke rol. Maar naast het geld komen onderwerpen als ‘gezond en veilig werken’, ‘integraal levensfasebewust personeelsbeleid’ en ’arbeidssatisfactie’ steeds hoger op de agenda.

Gaandeweg bedachten we klankbordgroepen waar de achterban, met andere professionals
in de zorg, ons informeert over accenten en knelpunten op de werkvloer. De cao-onderhandelaars doen daar hun voordeel mee en kunnen zo betere afwegingen maken bij de inzet. Onveranderd is dat uiteindelijk de leden beslissen over de aanvaardbaarheid van een cao-akkoord, zoals momenteel in de gehandicaptenzorg. En hopelijk kunnen we de komende tijd onze achterban ook raadplegen over degelijke resultaten in de universiteiten, jeugdzorg, gezondheidscentra, aios ouderengeneeskunde, AMS en ziekenhuizen. Waarbij het wel zo is dat onderhandelen in sommige sectoren soms uiterst taai en stroef is. Zoals in de geestelijke gezondheidszorg.

Nog maar enkele jaren geleden ondenkbaar, speelt er nu verlies aan werkgelegenheid in de zorgsector. Van thuiszorg tot ziekenhuizen, en van geestelijke gezondheidszorg tot de universiteiten verdwijnen banen of staan deze op de tocht. Ook voor artsen is dit nu een werkelijkheid geworden, waarvan de LAD zich als cao-partij goed rekenschap moet geven. Bij een toenemend beroep op zorg, ook al neemt het groeitempo af, is onvoorstelbaar dat hiervoor minder arbeidskracht beschikbaar is.

Over twee maanden stopt mijn voorzitterschap van de artsen-werknemersorganisatie LAD en word ik werkgever (MC 11; 2014: 521). Het fenomeen cao blijft dus een rol spelen, maar de invalshoek wordt iets anders. Voor mij blijft voorop staan dat de beste kwaliteit kan worden geleverd door mensen die gemotiveerd en
gefaciliteerd aan het werk zijn. Arbeidsvoorwaarden zijn daarbij van vitaal belang; naast centen en procenten winnen andere elementen echter aan belang.

In de allerlaatste van mijn 34 columns in ons aller Medisch Contact zal ik de volgende keer mijn opvolger bij u introduceren. Die vermoedelijk ook dikwijls zal rapporteren. Zoals ik, en mijn veertien voorgangers als voorzitter van de LAD. Van cao’s, de zaken, die voorbijgaan… Al bijna 66 jaar.

Gert van Enk, voorzitter LAD