Samen beslissen aan het bed nog te weinig toegepast
Plaats een reactieZorgverleners in het ziekenhuis hebben nog onvoldoende kennis en vaardigheid om samen beslissen gezamenlijk (interprofessioneel) toe te passen. Met als gevolg dat patiënten te weinig bij de besluitvorming over de best passende zorg of behandeling worden betrokken. Zo denken zorgverleners verschillend over te nemen beslissingen en passen ze samen beslissen nog weinig en op verschillende manieren toe. Dit blijkt uit het onlangs verschenen onderzoek naar samen beslissen in de klinische praktijk in het kader van het landelijke programma Uitkomstgerichte Zorg. Het onderzoek is uitgevoerd door het Amsterdam UMC, UMC Utrecht en Isala Zwolle.
Het is de eerste keer dat er onderzoek is gedaan naar samen beslissen op de verpleegafdeling (aan het bed) in het ziekenhuis. Er zijn drie aspecten bekeken: de bekendheid onder zorgverleners en patiënten, de mate van interprofessioneel samen beslissen (tussen verschillende beroepsgroepen) op de verpleegafdeling en de factoren die het uitoefenen van samen beslissen beïnvloeden.
Onbekendheid
Hoewel de meerderheid van de zorgverleners wel bekend is met de term samen beslissen, blijft het voor velen lastig om uit te leggen wat dit proces precies inhoudt en hoe je het toepast. Patiënten daarentegen blijken vaak helemaal niet bekend te zijn met het begrip samen beslissen en weten ook niet dat ze invloed hebben op de keuze van de behandeling of zorg die ze krijgen.
Rolverdeling
Artsen en verpleegkundigen geven verschillend invulling aan samen beslissen met hun patiënten. Dit is te zien in de mate waarin zij patiënten bij het gehele zorgproces betrekken, zoals informeren, inzicht geven, voor- en nadelen bespreken, vragen stellen en ruimte laten om zelf keuzes te maken en mee te beslissen over de eigen zorg of behandeling. Een goede samenwerking tussen professionals is belangrijk, maar de rolverdeling tussen de twee beroepsgroepen bij samen beslissen, blijft onduidelijk. Met name verpleegkundigen geven aan dat zij niet precies weten waar hun verantwoordelijkheden liggen ten opzichte van die van artsen in het proces van samen beslissen.
Grotere besissingen laten patiënten liever aan de zorgverlener over
Verschillen
Waar patiënten over het algemeen graag worden betrokken bij kleinere beslissingen laten ze grotere beslissingen liever aan de zorgverlener over. Artsen vinden samen beslissen juist belangrijker bij grotere medische beslissingen – met meer impact voor de patiënt – dan bij kleinere behandelingen. Patiënten denken vaak dat de zorgverlener het beter weet doordat ze zelf gebrek aan medische kennis ervaren. Daarnaast blijkt dat zorgverleners samen beslissen bewust niet toepassen als ze denken dat patiënten niet voldoende bij machte zijn om zelf de juiste keuze te maken.
Wat verstaan we onder samen beslissen?
Samen beslissen is het proces waarin de zorgverlener en patiënt gezamenlijk bespreken welke zorg het beste past bij de situatie en behoeftes van de patiënt. Hierbij worden alle opties, voor- en nadelen, voorkeuren en omstandigheden van de patiënt meegenomen. De medische en/of de verpleegkundige kennis van de zorgverlener en de kennis van de patiënt over de eigen wensen en behoeften vullen elkaar hierbij aan.
Opleiding
Uit het onderzoek blijkt ook dat samen beslissen wisselend aan bod komt tijdens de opleiding, wat de vertaalslag naar de praktijk lastig maakt. Ook in nascholing wordt hieraan nauwelijks aandacht besteed, waardoor zorgverleners de vaardigheden vooral van collega’s leren of door simpelweg zelf meer ervaring op te doen. Om samen beslissen tussen zorgverleners en patiënten op verpleegafdelingen in het ziekenhuis te verbeteren, is het volgens de onderzoekers nodig dit onderwerp goed in te bedden in de opleiding en nascholing van artsen, medisch specialisten, verpleegkundigen en verpleegkundig specialisten.
Lees hier het onderzoeksrapport.
E-learning
De kern van samen beslissen
In deze e-learning focus je op de kern van samen beslissen. Wat is het nu écht en wat betekent het voor jou als zorgprofessional in je dagelijkse werkzaamheden? Hoe geef je samen beslissen vorm in het gesprek met de patiënt en naasten? De e-learning is gericht op opleiders en plaatsvervangend opleiders, aiossen, medisch specialisten, verpleegkundigen en verpleegkundig specialisten, leerling- en praktijkopleiders. Wil jij je kennis en vaardigheden rondom samen beslissen beter leren toepassen in de praktijk of verder ontwikkelen? Probeer dan deze e-learning kosteloos uit. Onderstaande modules zijn afzonderlijk van elkaar te volgen en duren slechts 15 minuten:
Module: Route van de patiënt: van opname tot ontslag
In deze module maak je kennis met een patiënt die in eerste instantie bij de huisarts komt omdat hij zich niet zo lekker voelt, mogelijk heeft hij een TIA gehad. Later krijgt hij een herseninfarct. Vanuit verschillende perspectieven, van zowel zorgprofessionals als de patiënt en zijn naasten, kijk je naar het proces van samen beslissen in de route van deze patiënt.
Module: Verschillende patiënten van opname tot ontslag
In deze module volg je verschillende patiënten, een kind, een student en een volwassen patiënt, met ieder een ander verhaal en ziektebeeld. Ook hier krijg je een inkijk in de route die zij bewandelen in het proces van samen beslissen. Wat gaat goed en wat kan beter? Hoe zou jij het aanpakken?
Module: Interprofessionele samenwerking
In deze module kijk je hoe interprofessioneel samenwerken het proces van samen beslissen (meer) kan ondersteunen.
Module: Bijzondere doelgroepen
Deze module richt zich op specifieke doelgroepen die ander gedrag of andere vaardigheden van je vragen. Waar moet je rekening mee houden en hoe kun je samen beslissen hier toepassen?
Module: De rol van de verpleegkundige of verpleegkundig specialist
De verschillende rollen van de verpleegkundige of verpleegkundig specialist staan in deze verdiepingsmodule centraal, waarbij de focus ligt op het samen beslissen-proces en de mogelijke toepassingen in het dagelijkse werk.
Aiossen en medisch specialisten krijgen accreditatie voor de e-learning De kern van samen beslissen en deze volgen via de digitale leeromgeving van de Federatie Medisch Specialisten.
Andere zorgprofessionals kunnen de e-learning De kern van samen beslissen volgen via het platform Uitkomstgerichte Zorg.
Dit materiaal is ontwikkeld in het kader van het project Uitkomstgerichte Zorg; deelproject Samen Beslissen en scholing. Een samenwerkingsverband tussen: Federatie Medisch Specialisten, Verpleegkundigen en verzorgenden Nederland (V&VN) Patiënten federatie (PF) en de Nederlandse Federatie van Universitair medische centra (NFU).
Nog meer samen beslissen, tips en materialen? Bekijk dan onze themapagina.
- Er zijn nog geen reacties
