Meer aandacht voor optimaal functioneren

Er is meer blijvende aandacht nodig voor het ondersteunen en optimaal functioneren van medisch specialisten, stelt de Federatie Medisch Specialisten naar aanleiding van het rapport van IQ healthcare en het Radboudumc over verantwoord functioneren en verminderd functioneren van zorgverleners. Het Visiedocument Optimaal Functioneren uit 2013 blijft voor de Federatie Medisch Specialisten onverminderd van kracht. Ook in 2016 is Optimaal Functioneren een van de belangrijkste speerpunten van de Federatie Medisch Specialisten.

Het kwalitatief onderzoek van het Raboudumc bevat twee meetmomenten in 2013 en 2015 onder ruim 4000 zorgverleners. Gemiddelde respons in beide jaren was 28 procent. Van de 400 medisch specialisten hebben respectievelijk 102 en 95 medisch specialisten meegedaan aan het onderzoek. De onderzoekers doen drie aanbevelingen. Ondersteuning bij rehabilitatie moet primair door zorginstellingen, beroepsbeoefenaren en beroepsverenigingen georganiseerd worden. Er is extra aandacht nodig voor omgaan met verminderd functioneren van collega’s en er is extra aandacht nodig voor de aanspreekcultuur binnen organisaties.

Individueel functioneren
De mate van functioneren van de medisch specialist is een essentieel onderdeel in de kwaliteitsketen. Inmiddels doet ruim 85 procent van alle medisch specialisten mee aan IFMS (Individueel Functioneren Medisch Specialisten), tweejaarlijkse gesprekken waarin de individuele medisch specialist door collega’s, medewerkers en patiënten wordt beoordeeld op zijn functioneren. Voor herregistratie is het noodzakelijk om (naast IFMS) mee te doen aan kwaliteitsvisitaties waarin het functioneren van een vakgroep of maatschap een keer in de vijf jaar tegen het licht wordt gehouden door collega’s vanuit de wetenschappelijke vereniging. Een belangrijke succesfactor is dat verbeteren van functioneren alleen kan gedijen in een sfeer en cultuur van vertrouwen waarin leren centraal staat, zoals ook in het Visiedocument Optimaal Functioneren wordt benadrukt. De Federatie Medisch Specialisten pleit voor een cultuur waarin raden van bestuur, patiënten, medisch specialisten, verpleegkundigen en aiossen open met elkaar kunnen omgaan.

Mogelijkheid tot verbeteren
Verminderd functioneren is niet hetzelfde als disfunctioneren. Het proces van een functionerende medisch specialist naar een disfunctionerende specialist is een glijdende schaal. Door vroeg de signalen van mogelijk verminderd functioneren op te vangen en deze te bespreken kan veel schade worden voorkomen. Elke medisch specialist moet de kans krijgen om zich te verbeteren. Er zijn kwaliteitsinstrumenten zoals het IFMS, bij- en nascholing voor medisch specialisten beschikbaar. Als deze op een juiste wijze worden ingezet is de kwaliteitsverbetering geen eenmalige actie, maar een voortdurend proces.