Keep Doctors on the Right Track

De ‘Staat van de Gezondheidszorg’, het jaarlijkse rapport van de Inspectie voor de Gezondheidszorg, zal dit jaar gaan over ‘disfunctioneren’. Ter voorbereiding daarop organiseerde de IGZ op 16 en 17 mei een studiereis naar Londen voor IGZ-inspecteurs en vertegenwoordigers van beroepsorganisaties.

Disfunctionerende artsen houden de gemoederen in Nederland de laatste jaren behoorlijk bezig. Iedereen kent de verhalen over artsen die structureel onverantwoorde zorg aanbieden en die niet (meer) in staat of bereid zijn deze problemen op te lossen, of over patiënten die worden geschaad of risico lopen te worden geschaad. De IGZ besloot daarom een vergelijkend onderzoek te laten uitvoeren naar de manier waarop in Engeland en Canada wordt omgegaan met disfunctionerende artsen. Samen met Aart Hendriks (coördinator gezondheidsrecht) nam ik namens de KNMG deel aan de reis. We bezochten toezichthoudende organisaties en spraken met Engelse zorgaanbieders over hun aanpak.

Patiëntveiligheid en behoud artsen
Net als in Nederland zijn in Engeland diverse maatregelen genomen naar aanleiding van (ernstige) incidenten in de zorg. Opvallend is dat men daarbij consequent het belang van de patiëntveiligheid en het behouden van artsen voor de gezondheidszorg voorop stelt. De National Health Service (NHS) heeft als dé werkgever van artsen in Engeland het belang van vroegtijdige herkenning, opsporing en preventie van disfunctioneren onderkend. En draagt uit dat ziekenhuizen verantwoordelijk zijn voor een werkomgeving waarin artsen hun ervaringen delen, werken aan deskundigheid en de kwaliteit van zorg centraal stellen.

In Engeland zijn 250.000 artsen geregistreerd bij de General Medical Council (GMC). De GMC heeft vergelijkbare taken als de IGZ, het BIG-register én de specialistenregistratie van de Registratiecommissie Geneeskundig Specialisten (RGS) samen. Deze organisatie is verantwoordelijk voor het registreren en herregistreren van artsen, voor het houden van toezicht op artsen en voor het opleggen van bevoegdheidsbeperkende maatregelen. De GMC richt zich daarbij nadrukkelijk op het beschermen van de patiënt en op het vertrouwen van het publiek in de zorg, niet op het straffen van artsen.

Anticiperen op problemen
Naar Nederlandse begrippen zijn er in Engeland zeer ruime mogelijkheden om in te grijpen als een arts (mogelijk) niet fit to practice is. Maar naast ingrijpen achteraf, tracht men met jaarlijkse appraisals en regelmatige contacten tussen employment liaison officers van de GMC en werkgevers, zo goed mogelijk te anticiperen op eventuele problemen. Daarbij staat de werkgever centraal: tijdens het jaargesprek met de arts bespreekt de werkgever de feedback van collega-artsen en patiënten, de bij- en nascholing die gevolgd is of gevolgd moet worden, en de klachten en complimenten over de arts. Op basis van vijf goede jaargesprekken komt de arts in aanmerking voor herregistratie.

Gegevens over het functioneren van artsen worden, wederom naar Nederlandse begrippen, langdurig bewaard en ruimhartig gedeeld. Dit is niet altijd naar de zin van artsen. Het doen van een melding bij de GMC wordt bepaald niet op prijs gesteld. Daar staat tegenover dat relatief erg weinig artsen vanwege functioneringsproblemen het veld moeten ruimen. In veruit de meeste gevallen kan dat door de proactieve aanpak worden voorkomen.

Vervolg
In juli kijk ik met de deelnemers terug op de studiereis en bespreken we hoe de lessons learned die voor Nederland interessant zijn, gerealiseerd kunnen worden.

Rudi van Reenen, hoofd stafbureau Opleiding & Registratie KNMG