Vier boeken over ouder worden

In de kreukelzone

Na het grote succes van Oud worden zonder het te zijn, publiceerde ouderengeneeskundige Rudi Westendorp samen met verouderingswetenschapper David van Bodegom recentelijk Oud worden in de praktijk. Uitgangspunt van de auteurs is dat het samenspel van genen, omgeving en het proces van veroudering als zodanig bepalen in hoeverre mensen in ‘de kreukelzone’ komen, en hoeveel invloed we daarop hebben. Uiteraard gaan ze in op de mismatch tussen onze genetische uitrusting en onze moderne omgeving, die verleidt tot te veel eten, te veel zitten en te weinig bewegen. Dus is het de vraag hoe mensen door kleine ingrepen in hun dagelijkse omgeving gezondere keuzes kunnen maken. To Copenhagenize is een optie – Westendorp is tegenwoordig hoogleraar in de Deense hoofdstad – wat betekent: verhoog de aantrekkelijkheid om te fietsen, werk staand, kortom: maak een omgeving die gezond gedrag uitlokt. En, belangrijk, onderdruk de medische reflex: niet alles is op te lossen met pillen en een bezoek aan de dokter. Een leuk, praktisch en goed onderbouwd boek.

Dat geldt ook voor Jong blijven & Oud worden. Hét Handboek, waarin de Nijmeegse geriater/hoogleraar Marcel Olde Rikkert wetenschappelijke inzichten, facetten van zijn eigen levensgeschiedenis en verwijzingen naar literatuur, kunst en film (de hoogbejaarde Clint Eastwood blijkt een held van de auteur) aaneensmeedt tot een reeks tips en overwegingen over ouder worden en toch jong blijven. Jongleren met je leefstijl noemt hij dat. Een speciale plaats ruimt hij in voor de kwetsbare oudere, die het meest baat heeft bij integrale, passende diagnostiek. Veel werk maakt hij daarbij van het begrip tipping point. Een valpartij, acute verwardheid, of het overlijden van een dierbare kunnen het fragiele evenwicht waarin kwetsbare ouderen leven, verstoren. Hoe groter de verstoring, hoe moeizamer het herstel.

Wie daarover meer wil weten kan goed terecht bij het prijzige Frailty in Aging, een prima overzicht van de biologie van frailty – denk aan: oxidatieve stress of aan veranderingen in het microbioom –, maar ook van de passende zorg voor kwetsbare ouderen in de eerste en tweede lijn.

Al deze boeken benaderen veroudering vooral van de buitenkant. Van binnenuit schrijft de Duitse denker Wilhelm Schmid: ‘Intussen is het zover, zestiger ben ik, dus oud. De waarheid is: het valt me niet mee.’ In Gelatenheid doet hij vervolgens een poging om in tien stappen die toestand te bereiken. Daartoe behoort ook de stoïcijnse omgang met fysieke en psychische ongemakken. Schmid komt zelfs toe aan de zin van het bestaan. En toch wordt zijn lucide boekje nooit zwaar of zwaarmoedig. - Henk Maassen

Oud worden in de praktijk, Rudi Westendorp & David van Bodegom, Atlas Contact, 254 blz., 19,99 euro.

Bestel direct bij Bol.com: Paperback | € 19,99 - Ebook | € 14,99

Jong blijven & Oud worden. Hét handboek, Marcel Olde Rikkert, Thoeris, 268 blz., 19,95 euro.

Bestel direct: Paperback | € 19,95

Frailty in Aging, O.Theou & K. Rockwoord (eds.), Karger, 200 blz., 168 euro.

Bestel direct met korting: Paperback | € 140,21

Gelatenheid, Wilhelm Schmid, Bezige Bij, 127 blz., 13,90 euro.

Bestel direct: Hardcover  |€ 13,99 - Ebook | € 9,99