Knieval

Knieval, Henk Spaan, Ambo/Anthos, 232 blz., 21,99 euro.

bestellen

Of het stinkt, wil Henk Spaan van zijn vrouw weten als zij de eerste keer zijn billen moet afvegen na een horizontale gang op de beddenpan. ‘Niet over praten’, weert zijn vrouw af, terwijl hij aan haar stem hoort dat ze probeert niet in te ademen.

Spaan grossiert in Knieval in dit soort kleine observaties van ongemak. Hij verhaalt over het jaar waarin hij revalideert na een onhandige val in zijn Franse huis, waarbij zijn kniepezen zijn afgescheurd. Met milde zelfspot schetst hij hoe hij is gereduceerd tot een bedlegerig, van anderen afhankelijk hoopje mens. En hoe de tijdelijke lulligheid van het leven zijn eigen kleinzieligheid aan de oppervlakte brengt, en ook soms die van zijn vrouw die het mantelzorgen beu raakt. Maar dan op zo’n manier dat je als lezer achterblijft met een warm gevoel van mededogen voor het menselijk onvermogen. Dat betreft ook de nurkse Franse buurvrouw, de licht hysterische fysiotherapeut en de eigenwijze Hongaarse arts. Spaan maakt alleen een uitzondering voor de Nederlandse zorgverzekeraar. Zijn lichte absurdisme wordt vergroot door de knullige foto’s die het verhaal aanvullen, van het urinaal tot de drie treden van het ‘schuldige trapje’ waarop hij onderuitging.