Du Forsvinder

De bevlogen directeur van een privéschool heeft gesjoemeld met miljoenen uit de kas van zijn instelling. Maar is hij wel schuldig? Tijdens de rechtszaak wordt zijn toerekeningsvatbaarheid een punt: op het moment van de fraude moet hij last hebben gehad van een meningeoom. Mogelijk – zo verklaren neurochirurg en psychiater – was bij hem sprake van een orbitofrontaal syndroom en was hij het ‘slachtoffer’ van een disfunctionerend brein. Aldus luidt de inzet van de Deense speelfilm Du Forsvinder (Engelse titel: You Disappear) van Peter Schønau Fog. Het is een wat didactisch geconstrueerde vertelling waarin de rechtszaak centraal staat, maar die in – goed te volgen – flashbacks en -forwards laat zien hoe het gedrag van de man zich ontwikkelt en, heel belangrijk, hoe anderen daarop reageerden en dat gedrag interpreteerden. De film stelt – via voice-over – vooral vragen: Hebben we een vrije wil? Zijn we ons brein? Wat constitueert ons ‘zelf’? Heeft onze persoonlijkheid een kern? Zijn we louter biologische systemen? En vooral: is de man hersteld na een geslaagde operatie, of nu slechts een schaduw van degene die hij ooit was? Waarschuwing: tegen het eind van de film wordt de zaak nog gecompliceerder: de fundamentele vraag komt op hoe betrouwbaar ‘objectieve’ getuigenissen überhaupt zijn. Een film als een leerstuk: intrigerend voor wie steeds wil meedenken. HM

Du Forsvinder, nu in de bioscoop.