Dat beloof ik

Dat beloof ik, Roxane van Iperen, Uitgeverij Thomas Rap, 384 blz., 24,99 euro.

bestellen

‘Ze wilde zich krabben maar deed het niet. In haar hoofd zat een luik waarin ze alles kon parkeren. Niezen, hoesten, krabben, huilen, plassen, pijn, je teen stoten: je moest doen alsof dat deel van je lichaam er niet bij hoorde. Het bestond niet.’

Het zijn gedachten van de jonge tiener M. Ze parkeert wel meer in haar hoofd. Het geweld, het seksueel misbruik, het treiteren. Zij groeit op in een gezin dat nauwelijks oog voor haar heeft. Vader slaat, moeder is volstrekt onmachtig. Haar ouders zijn voornamelijk met zichzelf bezig en pakken steevast hun biezen als het weer misgaat. Ze slepen M. mee, die zich telkens moet aanpassen: nieuwe school, nieuw dorp. Nergens maakt ze echt vrienden, ze kan niemand in vertrouwen nemen over wat er gebeurt. Alleen bij dieren, vooral paarden, vindt ze geborgenheid en liefde.

Roxane van Iperen (1976), onder meer bekend van haar bestseller t Hooge Nest, vertelde tijdens VPRO’s Zomergasten (2021) over hoe slachtoffers van misbruik vaak ‘gegijzeld’ worden door schuldgevoel. Door het schuldgevoel wordt het slachtoffer medeplichtig aan de situatie waarin hij of zij zit. In de vileine woorden van M.’s moeder: ‘Je doet het erom.’

Dit web van misbruik, wantrouwen, wederzijdse afhankelijkheid, en nog meer ellendige vormen van hoe families elkaar gevangen houden en hoe omstanders níet durven in te stappen, beschrijft Van Iperen in de roman Dat beloof ik. Het is niet altijd een pretje om te lezen, bij tijd en wijle een tikje clichématig, zoals destijds Een klein leven (maar daar verschilden de meningen ook over). Toch lees je door. Bij elke nieuwe verkassing denk je, hoop je: nú zal M. toch wel iemand ontmoeten die écht goed is?