Rol van arts bij het zelfverkozen levenseinde
1 reactieIk bezocht twee debatavonden over het zelfverkozen levenseinde, beide geleid door dezelfde ‘beleidsadviseur KNMG’ en dezelfde ‘beleidsmedewerker ethiek KNMG’, zonder duiding van hun kwalitatieve deskundigheid en het daarop te funderen recht van leiden van het debat tussen artsen. Indachtig de mening van wijlen prof. Enschedé in ‘De arts en de dood’, blz 35: ‘Omdat wie geen vakgenoot is niet goed op de hoogte kan zijn van de wezenlijke problematiek, die altijd in de details schuilt; en wie niet goed op de hoogte is kan op dit abstractieniveau niet gezaghebbend beslissen’. De logische gevolgtrekking kan niet anders zijn dan: maar ook niet om een debat onder ‘vakgenoten’ gezaghebbend te leiden!
Op beide avonden bleek werd het debat puur formeel juridisch en streng dominant geleid.
De ideologische, filosofisch gefundeerde doelstelling van het artsenberoep ontbrak totaal, zoals wijlen prof Leenen in zijn ‘Handboek gezondheidsrecht’ het formuleerde: ‘eerbied voor het leven kan leiden tot onmenselijkheid’.
Het onderwerp staat weer volop in de belangstelling vanwege de toenemende praktische problematiek in de zorg- en hulpverlening in de vaak ernstig leed veroorzakende terminale levensfase. Praktische problematiek door het het star interpreteren van de belemmerende juridische regelgeving en de starre implementatie daarvan door zowel toetsende medici als consulent vooraf en de toetsingscommissies achteraf. Die huiver veroorzakende toetsingen leiden tot verlies van bereidheid tot effectieve hulpverlening bij ernstig leed in de laatste levensfase. De huiver voor afkeuring wint het van hulpverlenende daadkracht in die fase.
Is huiver de leidraad geworden bij medisch hulpverlenend handelen? Wordt het niet hoog tijd voor een herbezinning over de opgedrongen onbewezen zinvolle controle op de medische besluitvorming en uitvoering door de verplichte toetsing vooraf en achteraf. Het lijkt alsof we de betrouwbaarheid op beroepseed, eer en geweten hebben opgeofferd!
H.T.P. Cremers, forensisch arts niet praktiserend, Rotterdam
Dr Lode Wigersma
directeur beleid & advies KNMG, Utrecht
Naschrift KNMG
Cremers vindt dat we ons zouden moeten herbezinnen op de zin van toetsing van levensbeëindigend handelen vooraf en achteraf. Deze toetsing wijst volgens hem op gebrek aan vertrouwen in de professionaliteit van artsen. Een interessante... gedachte maar niet juist. Inmiddels is namelijk gebleken dat door de gewetensvolle toetsing vooraf (door SCEN-artsen) en achteraf (toetsingscommissie), de praktijk van levensbeëindiging sterk aan kwaliteit heeft gewonnen. Bovendien moet de uitvoerend arts altijd zelf de afweging maken, en in die zin wordt hem wel degelijk het vertrouwen gegeven dat hij professioneel en gewetensvol handelt.
[Reactie gewijzigd door op 08-06-2012 02:00]