Levensbeëindiging

Bij vrijwillige levensbeëindiging is de zelfbeschikking van de patiënt én van de arts betrokken. De patiënt ziet weinig of geen levensperspectief. Hij kan suïcidaal zijn. De arts probeert te objectiveren, wil tot het uiterste gaan en zoekt naar criteria van een uitzichtloos lijden. Verstandige oude mensen die aan het naderend einde denken en vooral aan wat daaraan in de laatste jaren voorafgaat, maken afspraken met naasten en hun dokter. Iets dergelijks geldt voor het codicil voor orgaandonatie. Zelf zou ik mijn vrijwillig levenseinde willen combineren met orgaandonatie. Dan kan ik mensen na mijn levenseinde nog laten profiteren van hun vitaliteit.

Ik zou dus eerst mijn nog gezonde organen laten verwijderen alvorens definitief het loodje te leggen. Zo kan ik enigszins tegemoetkomen aan de behoefte aan organen. Naar mijn ervaring gaat aan deze afweging een proces vooraf waarin de zelfbeschikking van beide partijen een belangrijke bijdrage vormt.

Deze visie komt voort uit mijn psychotherapeutische ervaring waarin de belangen van medische adviezen genuanceerd zijn afgestemd op levensgewoonten die voor een deel schadelijk kunnen zijn voor de gezondheid en anderzijds een wezenlijk bestanddeel uitmaken in de levenssituatie van de cliënt. Bijvoorbeeld iemand die langzamerhand dichtgroeit omdat hij zich alleen per auto verplaatst kun je proberen aan te spreken op diens tegenzin om een partijtje te joggen in plaats van zich ‘passief’ te ontspannen. Dan loopt hij misschien over naar een privé-kliniek voor liposuctie. Iets dergelijks geldt misschien voor actieve levensbeeindiging en de verzakelijking ervan.

De combinatie met het codicil voor orgaandonatie zou van deze verzakelijking een voor velen (nog?) ongewenst voorbeeld kunnen zijn. Maar ik vind dat ook een arts recht heeft zijn medische belangen in het geding te brengen. En een verstandig mens ziet in de euthanasie-overweging een dergelijk belang wel in.

Ary van Engelen, arts, psychoanalyticus