Druk

Onder druk wordt alles vloeibaar. Een gezegde dat nogal eens wordt gebruikt aan het einde van onderhandelingen. Het staat vaak voor lange besprekingen tot diep in de nacht, veel koffie, haastig eten en wisselende stemmingen. We kennen dat beeld van onderhandelingen tussen vakbonden en werkgevers en tussen politieke partijen; ongetwijfeld ook als de huidige kabinetsformatie in een eindstadium komt.

Naast deze voorbeelden van min of meer ‘acute’ druk, zijn er allerlei andere vormen van druk die een rol kunnen spelen. Dat klinkt negatief, maar dat hoeft het zeker niet te zijn. Een mooi voorbeeld hoe het kan uitwerken, leest u in het artikel van Paul van der Velden. Het beschrijft hoe de Coöperatie Geboortezorg Zuid aan Zee tot stand is gekomen. Verloskundigen, kraamzorgorganisaties en gynaecologen uit de regio Goeree-Overflakkee, Voorne-Putten en Schouwen-Duiveland werken nu bij alle zwangerschappen samen in één organisatie. Een knap staaltje. Dat moet een ingewikkeld traject zijn geweest, met zoveel partijen. Het feit dat de beschikbaarheid van verloskundige zorg onder druk stond, heeft hierbij ongetwijfeld geholpen.

Ook bij de nieuwe aanpak van ziekenhuis Bernhoven (MC 26/2016: 14) was sprake van een vorm van druk: ‘Doorgaan op dezelfde voet was geen optie. Dan zouden wij als lemmingen naar de afgrond worden gebracht’, zei Roland Koopman, dermatoloog en medisch directeur van Bernhoven.

Het lijkt een patroon te zijn dat externe druk nodig is om tot echte veranderingen in de organisatie van de zorg te komen. Dat patroon is bij overheid en zorgverzekeraars natuurlijk bekend en daar maken ze gebruik van. De professionals in de zorg zijn daar vaak niet blij mee. Maar zolang verandering alleen tot stand komt onder druk, zal dit mechanisme in stand blijven. Meer proactiviteit en onderling vertrouwen, en minder domeinstrijd helpen om in vrijheid tot verandering en ontwikkeling te komen. Dat noemen we een uitdaging tegenwoordig.