Van het kastje naar de muur

Gisteren heb ik I, Daniel Blake gezien, een film van Ken Loach die in Cannes de Gouden Palm won in 2016. Een aanrader voor iedereen, maar vooral voor onze beleids- en regeltjesmakers, die het alsmaar ingewikkelder maken en steeds meer Catch 22-situaties weten te creëren. Al die regelgeving en stelselherzieningen worden gelardeerd met een potpourri van beleidsjargon: ‘autonomie respecteren’, ‘zelfredzaamheid bevorderen’, ‘eigen verantwoordelijkheid nemen’ etc. 

En daar gaat het mis, want vaak zijn juist degenen die in aanmerking komen voor een regeling, nu net niet de mensen die zich zelf onder alle omstandigheden wel kunnen redden. Je raadt het al: Daniel is digibeet en wordt vermalen door het systeem.

De kastje-muurervaring is niet alleen voorbehouden aan mensen als Daniel. Ook ik werd daar afgelopen halfjaar mee geconfronteerd nadat mijn 90-jarige moeder die nog zelfstandig woonde, gevallen was en iets brak. Omdat ze in het ziekenhuis vergaten een aanvraag voor geriatrische revalidatie te doen, kwam ze daar niet voor in aanmerking (sic!). Dan maar vier weken in een zorghotel. Daarna volgde, omdat ze zichzelf nog niet kon redden, een tijdelijk verblijf in een zorgorganisatie met een zzp 3-indicatie. Welkom in de wondere wereld van de zorgzwaarteprofielen: wat de ene organisatie biedt voor zzp 3 is soms fors verschillend van wat een andere organisatie biedt. Niet getreurd, een handleiding van het ministerie downloaden over indicaties voor zzp’s lukt me wel. Helaas, daar verdwaalde ik compleet in uitermate complexe stroomschema’s , maar een concrete omschrijving wat ik zou kunnen verwachten bij zzp 3 kwam ik niet tegen. Geen wonder dat elke organisatie een eigen interpretatie van zzp 3 heeft.

Dit najaar bereikten we het punt dat we als broers en zussen moesten vaststellen dat het niet reëel was dat onze moeder terug zou keren naar haar eigen huis. Een pijnlijke en verdrietige beslissing, voor haar vooral, maar ook voor ons; de grenzen waren bereikt aan wat we als toegewijde mantelzorgers die werken en verspreid over het land wonen, konden leveren.

Op dat moment begon het echte kastje-muurverhaal. Zorgorganisatie X was het kastje en gemeente Y was de muur, of andersom. Een van mijn zussen is weken lang in de weer geweest om af te stemmen wat mijn moeder van beide partijen aan zorg zou krijgen. Ze wisten allebei vooral heel goed wat de ander zou moeten leveren, om gek van te worden. Uiteindelijk heeft mijn zus het voor elkaar gekregen dat het kastje naar de muur kwam, of andersom, en dat er een driegesprek plaatsvond, waar een en ander in werd afgestemd en nu maar afwachten. Voor de goede orde, we zijn heel veel lieve en aardige verzorgenden tegengekomen in de afgelopen zes maanden, daar schort het niet aan. Sinds een week zit mijn moeder in haar appartement en loopt moeizaam van het kastje naar de muur.