Smartphone uit je ok-pak graag
6 reactiesOp de operatiekamer ben ik bezig met een laparoscopische buikoperatie, terwijl ik word gesuperviseerd door een ouderejaars collega. Voor ons allebei spannend. Voor mij de eerste solovlucht voor deze ingreep en voor haar omdat ze dit nog niet vaak gesuperviseerd heeft. Tijdens de operatie vertel ik stap voor stap wat ik ga doen, terwijl mijn supervisor commentaar en aanwijzingen geeft. We zijn druk in overleg als er een luide pling klinkt achter het steriele veld, bij het hoofdeinde van de patiënt.
‘Alles oké daar?’, vragen we aan de verpleegkundige, die verschrikt opkijkt van haar smartphone. Ze blijkt een whatsapp-bericht voor haar vriend in te spreken. ‘Eh ja ik probeerde iets in te spreken’, stamelt ze, ‘maar bedacht me dat ik dan het geluid van de hartslag van de patiënt ook zou opnemen, dus ben ik weer gestopt’. Het afbreken van de opname gaf de pling. Omdat ik zo gefocust ben op de operatie dringt het pas na afloop tot me door dat het om een onveilige situatie ging, met suboptimale bewaking van onze patiënt. Ook ben ik oprecht verbaasd dat ze met iets totaal anders bezig is tijdens een grote ingreep als deze, zonder blijk van inzicht in haar riskante gedrag.
Het valt me vrijwel dagelijks op en ik heb het in meerdere ziekenhuizen gezien: verpleegkundigen en specialisten die druk zijn met hun telefoon, terwijl ze gelijktijdig patiëntenzorg verlenen. Het lijkt steeds vaker voor te komen en ook meer geaccepteerd te worden. Niet alleen is het smerig – meerdere onderzoeken toonden wat er aan bacteriën huist op de swipe-schermpjes van onze rechthoekige metgezellen – maar vooral leidt het af van dat waar je mee bezig bent of zou moeten zijn.
Vorige week was ik in een van de academische ziekenhuizen en zat ik een poosje bij de hoofdingang te wachten. Ik keek naar patiënten en medewerkers die het ziekenhuis in- en uitliepen. Iedereen van rond de 40 en jonger keek op een lichtgevend schermpje. Sommigen lopend, sommigen plotseling stilstaand, sommigen in bijna-botsing met elkaar, een plant of een paal. Het was een even hilarisch als zorgwekkend gezicht. Een metafoor voor de tunnelvisie en de afname van sociale interactie die deze tijd kenmerkt. Smartphoneverslaving is niet alleen ongezellig, het staat ook ons gezonde verstand in de weg en kan leiden tot potentieel gevaarlijke situaties. Prof. dr. Theo Compernolle schreef meerdere boeken over hyperconnectiviteit en multitasken, en hoe we hiermee ons brein ‘gijzelen’. Hij stelt: ‘Het is niet de technologie, maar het altijd verbonden zijn dat leidt tot voortdurende interrupties, volslagen verbrokkelde aandacht, gebrek aan reflectie, slecht leren, minder sociaal contact... zombiegedrag.’(1) Als je ergens geen verbrokkelde aandacht wilt hebben, is het in een ziekenhuis, en zeker niet op de ok. Het baart me zorgen dat we privégebruik van smartphones tijdens het werk van elkaar gedogen, mogelijk omdat we er zelf ook graag aan meedoen. Maar zoals dat gevaarlijk is in het verkeer, is het dat ook in een hoogcomplexe omgeving als een ok.
Naar aanleiding van het incident tijdens mijn operatie neem ik een besluit: als ik opereer, en dus verantwoordelijk ben voor de patiënt, geen smartphones op de ok. Laten we het gebruik ervan beperken tot de koffiekamer en desnoods een controle hierop toevoegen aan de time-outprocedure voorafgaand aan elke operatie. Om elkaar eraan te herinneren dat het niet normaal en zelfs gevaarlijk is om dit zombiegedrag te vertonen naast een patiënt onder narcose.
