NZa’s zinkende autoriteit - Michael van Balken

Dit lijkt een makkelijke blog. Beetje meedoen met het NZa-bashen, blij dat de dokter die de laatste jaren vaak het mikpunt is van de ‘alles is waardeloos in de zorg’-hype, nu even in de luwte verkeert. En eerlijk is eerlijk: niets menselijks is ook mij vreemd. Toch komt deze blog niet voort uit een gevoel van ‘gelukkig, nu even een ander’. Mijn boosheid komt voort uit het feit dat een Autoriteit (ik heb die naam niet bedacht), die voor mij als zorgprofessional bepaalt hoe ik het een en ander zou moeten regelen in het kader van beste zorg, zo flagrant werkelijk alles waar ze zegt voor te staan lijkt te hebben overtreden.

De NZa adviseert de minister over de spelregels die nodig zijn in de zorg en signaleert mogelijke inconsistenties en belemmeringen. De adviezen van de NZa zijn gebaseerd op feiten, op onderzoeksdata en analyse.’. Zij hanteert hierbij drie kernwaarden, te weten – en nu dus even serieus blijven! – ‘Transparante informatie’, ‘toegankelijkheid’ en ‘betaalbaarheid’.

De recente stroom onthullingen, vooral voortkomend uit het rapport van klokkenluider Gotlieb, toont stuitend aan hoe op bijna elk woord uit bovenstaande alinea iets aan te merken is. Hoezo adviseert de NZa de minister, als Schippers óf maar halve informatie krijgt óf de NZa zich ronduit door diezelfde minister laat overrulen aangaande reeds genomen besluiten? Ben je ‘transparant’ als je met groot gemak dit soort info wegpoetst en je ogen sluit voor wat allemaal niet goed gaat in je eigen organisatie? Hoe dúrf je het te hebben over ‘toegankelijkheid’ als je privacygevoelige informatie té toegankelijk is en directie en management zo vreselijk niet. Waarom spreek je over ‘betaalbaarheid’ als die vooral opgaat voor wie, zoals genoemd Oogziekenhuis, een potje kan breken bij tante Edith?

Je kunt er donder op zeggen dat de komende weken nog veel meer vuiligheid uit de dik 600 pagina’s diepe beerput zal worden opgediept. U weet het, de NZa weet het zeker, en ook de minister zal inmiddels wel een Gotlieb-kopietje op haar nachtkastje hebben liggen. Er komt een onderzoek, en intussen mag de directie – in het kader van hoor en wederhoor – gewoon blijven zitten.

Maar beste meneer Langejan: dat moet u als voorzitter van de raad van bestuur van de NZA toch helemaal niet willen. Van uw zinkende autoriteit is nauwelijks wat over. Schiet uit de kramp van schade beperken, maar doe wat echt transparant is door proactief en nederig met de lering uit het rapport naar voren te komen. Laat zien dat de NZa, dat ú als verantwoordelijke, of u nu wel of niet zelf heel stout bent geweest, toegankelijk is voor wat terecht veel kritiek is en treedt terug. En werk met die twee dingen aan wat onbetaalbaar is: ‘vertrouwen terugbrengen in wat die Onafhankelijke Autoriteit (met hoofdletters) zou moeten zijn.

Tja, en minister Schippers…

Michael van Balken, uroloog in ziekenhuis Rijnstate in Arnhem