Moderne medische oorlogsvoering

Als militair arts volg ik het nieuws op de voet. Met name over de politieke en militaire situatie in de wereld. Waar oorlog heerst, vallen (menselijke) slachtoffers. Dat is helaas inherent aan het voeren van oorlog.

Als Nederlandse arts kom je, tenzij uitgezonden en aangewezen om eerste hulp te verlenen, daar nauwelijks mee in aanmerking. Een ver-van-uw-bedshow, zou u zeggen. Laat ik u echter eens meenemen door de geschiedenis van de ‘medische of biologische oorlogsvoering’. 

Giftige stoffen of (dodelijke) ziekten worden al van begin af aan ingezet om de tegenpartij te verzwakken of uit te schakelen. De indianen deden goede zaken met het bestrijken van hun wapens middels gif van de pijlgifkikker. In de middeleeuwen werden pestslachtoffers in het water gegooid, zodat het water besmet raakte en de rest van de bevolking ook de pest zou krijgen. De Engelsen draaiden hun pijlen eerst in de grond, voordat ze afgeschoten werden. Dit om de kans op een eventuele overdracht van tetanus te vergroten. Droog gelegen moerassen werden door de Duitsers onder water gezet, zodat malaria terug zou keren. Ook de miltvuurbacterie is op haar beurt ingezet. Behoudens de werkzaamheden met betrekking tot de gevolgen van deze oorlogsvoering blijft dit een ver-van-uw-bedshow. 

Door de jaren heen zien we echter bepaalde ontwikkelingen. Er is sprake van modernisering en digitalisering. Ook op het gebied van oorlogsvoering. Digitale dreigingen en aanvallen komen steeds meer voor. Cybercriminelen beperken zich niet alleen tot de economische of politieke wereld, maar azen eveneens in ziekenhuizen op (medische) gegevens. Tot mijn verbazing blijkt dat men zelfs op het gebied van biologische of medische oorlogsvoering digitaliseert. Zo las ik vandaag in het nieuws dat de Amerikaanse Food and Drug Administration een half miljoen pacemakers laat controleren, omdat de beveiliging niet op orde zou zijn. Er wordt gevreesd dat een kwaadwillende de batterij versneld kan laten leeglopen of geheel kan uitschakelen met alle gevolgen van dien. Patiënten wordt gevraagd om hun pacemaker bij de arts te laten updaten. Vooralsnog is er geen sprake van een daadwerkelijke hack. 

Zo blijkt dat zelfs de specialist in een Nederlands ziekenhuis tegenwoordig te maken kan krijgen met deze vorm van oorlogsvoering. Waar gaat dit heen? En moeten we hier rekening mee gaan houden in onze hedendaagse werkzaamheden?